Een van de grootste verwijten aan de Kerk is dat ze seksualiteit onder een deken van zonde legde en zo talloze neuroses en seksuele problemen veroorzaakte in het Westen. Steeds meer besef ik: de Kerk begreep de menselijke seksualiteit beter dan het gehele leger aan psychologen, schrijvers, feministen, journalisten en, het ergste van allemaal, de romantici.

Het was groot nieuws: zelfs Frankrijk, het land van l’amour, van rode wijnen en erotische nachten, worstelt met een rap dalende seksuele activiteit. Jonge Fransen gaan steeds minder met elkaar naar bed. Hiermee volgt Frankrijk de trend van heel Europa en hoog-kapitalistische en hoogtechnologische landen als Japan en Zuid-Korea.

Oorzaak volgens specialisten: macht van streamingdiensten, sociale media, de smartphone en te veel stress en uren die aan werk besteed worden. Ook werd het feminisme erbij gehaald.

Secularisering werd niet als oorzaak aangehaald. Terwijl dat er ook wel degelijk mee samenhangt: hoe verder de secularisering voortschrijdt, hoe minder er gevreeën wordt. Als het als correlatie al niet benoemd wordt, kan het natuurlijk al helemaal niet als causaal verband geduid worden.

Als de Kerk slecht is voor seksualiteit, hoe komt het dan dat we op het hoogtepunt van secularisering het minste seks hebben? Voor de mensen in het artikel dat ik las is seks iets vreugdevols, romantisch, vol passie, iets uit niets, een vulkanische eruptie, steeds weer. Dat is ook wat we elkaar de hele dag vertellen: series, films, literatuur. Ik vrij, dus ik ben.

Een vriend zei eens tegen me: de grootste romantische misvatting van de twintigste eeuw is dat we zijn gaan denken dat seks en liefde hand in hand gaan, terwijl dat vaak nu juist niet het geval is. Esther Perel, de bekendste seksuoloog van het moment, staaft dat met onderzoek: seks gaat om het nieuwe, verovering, afstand; liefde gaat om het vertrouwde, veiligheid en nabijheid. Hoe die samen te brengen?

Misschien lukt dat wel niet en is er iets anders nodig. In KN11 schreef ik het al, in navolging van Sloterdijk: religies zijn oefensystemen. Ze dwingen hun leden steeds weer tegen hun instincten in te gaan. Ze vormen en schaven om zo te beschaven. Ze stimuleren ons meestal om iets niet te doen – eten, drinken, decadentie. Maar blijkbaar begrepen ze ook dat ze in dat oefensysteem ons dienden te dwingen: seks was daar een van de dingen van.

Opnieuw blijkt dat de vrijheden van de jaren zeventig niet zoveel hebben gebracht als gedacht. De seksuele revolutie is vooral een revolutie naar seksloosheid gebleken. Romantisch is dit idee misschien niet, maar dat een huwelijk romantisch zou zijn, lijkt me al de eerste misvatting. Volwassen is het wel. En die volwassenheid is precies wat overboord is gegooid de afgelopen decennia. Niets mag meer een plicht zijn, alles moet spel blijven. En zo dansen we ons naar de demografische afgrond toe.

Natuurlijk: seks is spannend, bijzonder, maakt het leven de moeite waard. En ook: de Kerk heeft veel slechts gedaan op dat gebied. Maar toch blijkt nu: in die modder van de katholieke seksualiteit bevond zich toch een parel.

Peter van Duyvenvoorde is schrijver en filosoof. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.