Onlangs werd Frankrijk opgeschrikt door de zelfmoord van een zeer populaire priester, François de Foucauld. Dit drama doet vragen oprijzen over de moeilijkheden waarin veel geestelijken zich bevinden.
De zelfdoding van François de Foucauld heeft de katholieke gemeenschap in Versailles, een wijk in het westen van Parijs, diep geraakt. We moeten oppassen met het al te snel trekken van conclusies of het vellen van een oordeel. De redenen voor een zelfdoding zijn immers zeer persoonlijk en, hoe pijnlijk ook voor de nabestaanden, blijven altijd in zekere zin een mysterie.
Maar deze zelfdoding raakt ons allemaal. Niet alleen omdat het hier ging om een prominente, briljante en ondernemende priester, maar ook omdat bekend was dat hij problemen had met zijn bisschop en uitermate ontdaan was door naar zijn gevoel onterechte aantijgingen aan zijn adres.
Dit is niet de plek om te zoeken naar oorzaken of om De Foucaulds bisschop te beschuldigen. Dit is ook niet de plek om te wijzen op vermeende psychisch problemen van de priester. Maar er gaat een schreeuw om hulp achter dit drama schuil waar we aandacht voor moeten hebben. Het is de schreeuw van een priester die in lijn ligt met de diepe problemen van vele anderen in de Franse Kerk. Zou het niet de hoogste tijd zijn om onszelf, collectief, af te vragen hoe we priesters in onze Kerk vandaag de dag behandelen?
We prijzen een priester de hemel in op de dag van zijn wijding, maar daarna? Niemand maakt zich dan meer druk over hoe ze ondersteund worden. Krijgen priesters de tijd om op adem te komen? Krijgen ze psychische hulp aangeboden? Of voortdurende vorming?
Er wordt tegenwoordig vaak gesproken over een zeker gevoel van berusting bij werknemers van bedrijven die niet het idee hebben dat hun werk zin heeft. Dit gevoel van berusting ontstond onder priesters al vijftig jaar geleden, toen het aantal roepingen drastisch omlaagging zonder dat iemand er echt iets om gaf.
“Dat is het probleem: onze onverschilligheid voor wat priesters doormaken”
Tweet dit!
Sommige mensen wijten dat aan een gebrek aan geloof: we moeten meer bidden! Anderen aan een gebrek aan huwelijksmogelijkheden – in een tijd waarin het huwelijk steeds meer in diskrediet wordt gebracht! Maar zouden we ons niet veel meer moeten afvragen welke mogelijkheden priesters tegenwoordig hebben?
De manier waarop priester in een parochie worden aangesteld, vaak met een zekere mate van willekeur, is verbijsterend. Wij kunnen de mensen vandaag de dag niet meer zoals vroeger overal maar heen dirigeren.
Het Tweede Vaticaans Concilie (1962-65) sprak veel over bisschoppen en leken, maar heel weinig over priesters. Benedictus XVI kondigde in 2009 weliswaar een Jaar van de Priester af, maar stelde de heilige Johannes Vianney, de Pastoor van Ars, als voorbeeld, die – op zijn zachtst gezegd – niet met dezelfde problemen te kampen had als de priesters van vandaag.
Want dat is het probleem: onze onverschilligheid voor wat priesters doormaken. Want juist priesters staan in de voorste linie van de zeer diepe crisis van de Kerk. Als de onvrede over de praktijk en de verdwijning van het christendom uit de samenleving al moeilijk zijn voor ons allemaal, stel je dan eens voor hoe vreselijk ze zijn voor de priester die het instituut belichaamt! “We weten wat we verliezen, maar we weten niet wat we zullen worden”, vertrouwde een priester me toe.
Te midden van deze brute overgang leggen sommige priesters veel creativiteit aan de dag, maar anderen raken uitgeput. Wie kan zo’n crisis doorstaan zonder echte steun van de gemeenschap? Dit is een vraag die ons allen aangaat, niet alleen de bisschoppen.
Tijdens het synodale proces dat onlangs in Frankrijk plaatsvond, hebben veel mensen hun mening gegeven. Maar er waren er weinig die spraken over priesters, behalve om hen te bekritiseren. Bovendien namen maar weinig priesters deel aan dat proces. Er heerste een grote stilte. En dat is verontrustend. (Vertaling Susanne Kurstjens)
Isabelle de Gaulmyn is hoofdredacteur van La Croix en voormalig correspondent in het Vaticaan.
Hebt u gedachten aan zelfdoding? Praat erover! Bel gratis 0800-0113 of chat via 113.nl.
Reageren op dit artikel? Mail naar opinie@kn.nl.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
