“Mama, als ik later groot ben, wil ik graag juffrouw worden!” “O lieverd, doe niet zo mal! Jij kunt toch heel goed leren?”

Vroeger had de leerkracht een beroep met aanzien, maar het vak is compleet uitgehold. Alleen artsen kampen in Nederland met net zoveel werkdruk en stress als de juffen en de enkele meester, blijkt uit onderzoek van CBS/TNO. Het aantal burn-outs onder basisschooldocenten ligt hoger dan in welke andere sector ook.

Laag salaris

Maar die hoge werkdruk komt zonder artsensalaris. Juffen en meesters verdienen minder dan een journalist of een verloskundige, en zelfs tot 21% minder dan een leraar op het middelbaar onderwijs. Uit een onderzoek van OESO blijkt dat leerkrachten in het basisonderwijs gemiddeld bijna een derde (30%) minder verdienen dan hun hoger opgeleide collega’s.

Het te lage salaris van docenten in het basisonderwijs is de bottleneck. Hierdoor is het beroep impopulair geworden; vooral bij de talentvolle studenten en bij jongens. De slimste kinderen van de klas kiezen liever voor beroepen waarin ze kunnen doorgroeien. Jongens vrezen dat ze als meester niet genoeg verdienen om later een gezin van te kunnen bekostigen.

Probleem van iedereen

Doordat steeds minder studenten naar de Pabo gaan, en steeds minder leerkrachten hetzelfde werk moeten doen, stijgt ieder schooljaar de werkdruk. Daarom gaan leerkrachten in het basisonderwijs op 27 juni één uurtje staken. Terecht dat zij het werk neerleggen.

Dit is geen probleem van het onderwijs. Dit is een probleem van de hele samenleving. Van ouders. Van kinderen. Van alle mensen die later goede artsen, handige automonteurs en verstandige politieagenten nodig hebben. De welvaart in Nederland valt of staat met onze kenniseconomie en die loopt averij op als het basisonderwijs in de problemen komt.

Grote gevolgen

Als de regering die uit de eindeloze formatie rolt, niet ingaat op de wensen van de juffen en meesters, willen ze na de zomervakantie langer het werk neerleggen. Een geweldig goed idee. Als de basisscholen opeens een willekeurige week sluiten, blijft een vader thuis die buschauffeur is. En een moeder die verpleegster is, kan niet naar het ziekenhuis.

De gevolgen zijn maatschappij-breed. In de winter van 1968 staakten vuilnismannen in New York. Iedere dag kwam er 10.000 ton afval bij, de stad stonk en vervuilde. Na negen dagen ging de burgemeester overstag: er lag honderdduizend ton afval in de stad. De New Yorkse vuilnismannen verdienen nu een prima salaris.

Talenten

We hebben niet alleen vuilnismannen nodig, maar ook goede juffen en meesters. Zij zijn de helden van onze samenleving en kunnen het verschil maken. Het wordt tijd dat we dat allemaal gaan beseffen en daar consequenties aan verbinden. Dan vullen de Pabo’s zich vanzelf, ook met de talenten van onze samenleving.