Een hulpbisschop werd op een zijspoor gezet via een briefje onder zijn deur; een andere hooggeplaatste medewerker werd een maand voor zijn pensioen op straat gezet. In Frankrijk vraagt men zich hardop af: waar is aartsbisschop Luc Ravel van Straatsburg in vredesnaam mee bezig?

Dinsdag kwam het nieuws naar buiten dat aartsbisschop Luc Ravel zijn zeer ervaren hulpbisschop Christian Kratz uit zijn functies van vicaris-generaal en lid van de bisdomsraad van Straatsburg had gezet. Dit tot grote verbazing niet in de laatste plaats van Kratz zelf, die al sinds 2000 hulpbisschop is van dit grote en rijke aartsbisdom in het noorden van Frankrijk.

Briefje

Tegen La Croix vertelde Kratz dat hij het nieuws moest vernemen via een briefje dat onder zijn deur was doorgeschoven.

“Ik ben verbijsterd, ik begrijp niet waar de aartsbisschop mij van beschuldigt. Het is ongelooflijk”, aldus Kratz. “Ik weet niet welke rekeningen hij met mij wil vereffenen, maar dit slaat nergens op.”

Oud misbruikdossier

Volgens de officiële lezing is de beslissing genomen omdat onder Kratz’ verantwoordelijkheid in 2009 een priester werd overgeplaatst die een jaar eerder een minderjarige misbruikt had. Hoewel die zaak uiteindelijk uitliep op zowel een kerkelijke als een rechterlijke veroordeling in 2013, zinspeelde Ravel er begin dit jaar – nadat de dader zichzelf van het leven had beroofd – al op dat er mogelijk nog meer consequenties zouden volgen. Zijn hulpbisschop is nu dus kop van jut.

Het aartsbisdom zelf probeert het neer te zetten als voortvarend optreden tegen het toedekken van misbruik. Maar de vraag lijkt eerder of het niet een volgend bewijs is van het falende leiderschap van Ravel, aartsbisschop sinds 2017.

Groot en rijk

Het aartsbisdom Straatsburg is groot – met 500 priesters en 250 medewerkers in dienst. Bovendien is het rijk, omdat het binnen de Franse Kerk een status aparte heeft. Toen Frankrijk in 1905 een strikte scheiding van Kerk en staat invoerde, hoorde Straatsburg nog bij Duitsland. Nog steeds kan het aartsbisdom daarom, net als Duitse bisdommen, een beroep doen op de financiële steun van de staat die geregeld werd in het concordaat van Napoleon.

Dit aartsbisdom kan daarom, in de woorden van La Croix, met recht een groot bedrijf genoemd worden, “maar dan zonder afdeling Human Resources”. Vorig jaar ontsloeg Ravel business manager Jacques Bourrier, slechts enkele weken voordat de man met pensioen zou gaan. Volgens voormalig marineofficier Bourrier lijdt het aartsbisdom aan “een totaal gebrek aan management”.

Bot en autoritair

Hij is niet de enige die het zegt. Priesters van het aartsbisdom klagen steen en been over de onbereikbaarheid van Ravel. Het zou praktisch onmogelijk zijn een persoonlijke afspraak met hem te maken, hij zou vaker in Parijs dan in Straatsburg te vinden zijn, zich omringen met een kliek van gelijkgestemden, bot en autoritair zijn in de omgang. Een priester die anoniem wil blijven spreekt in La Croix van de “totale stilstand” van het aartsbisdom.

De malaise leidde in de zomer van 2022 al tot een apostolische visitatie – zeg maar een arbeidsinspectie vanuit het Vaticaan – vanwege zorgen over Ravels “herderlijke leiding”. Wat er uit dat onderzoek is gekomen, blijft vooralsnog onbekend; in Straatsburg wacht men nog altijd vergeefs op antwoord uit Rome.

‘Symptomatisch’

Maar de speculaties dat aartsbisschop Ravel op weg naar de uitgang is, nemen toe. Een niet bij naam genoemde Franse collega-bisschop noemde het in La Croix “symptomatisch” dat Ravel niet aanwezig was bij de plenaire vergadering van de Franse bisschoppenconferentie in Lourdes vorige maand. Ravel zelf wil niet op mediavragen ingaan.

En de gewezen vicaris-generaal, hulpbisschop Christian Kratz? Ook die heeft naar verluidt nog geen rechtstreeks contact gehad met de aartsbisschop nadat die hem op een zijspoor zette. Bij de gebruikelijke vieringen van de Goede Week bleef Kratz thuis. “Het is tijd voor het aartsbisdom om de situatie op te helderen”, zegt hij.