Sommige mensen zeggen wel eens spottend dat ‘monniken het hele jaar vakantie hebben’. Welnu, daar zit eigenlijk best wat in. Het monnikenleven draait namelijk om vrij zijn, maar dan met een hoger doel: vrij zijn voor God (vacare Deo, waar het woord ‘vakantie’ van afgeleid is).
Zo vrij zijn doe je door zo’n eenheid van je leven te maken dat je verschillende bezigheden kunt combineren zonder er uitgeput of verveeld door te raken. Dat betekent niet dat je permanent gaat niksen, in tegendeel. Het kloosterleven is best vol, maar dat is niet verkeerd. De heilige Benedictus zegt al in zijn kloosterregel uit de zesde eeuw: “Ledigheid is de vijand van de ziel.”
Het betekent ook niet dat je steeds naar een nieuwe kick zoekt. De dagen worden niet met hoogtepunten gevuld, maar met regelmaat: “Daarom dienen de broeders zich op bepaalde uren bezig te houden met handwerk en op andere uren met geestelijke lezing.” Waar zou dan vakantie voor nodig zijn?
Toch voelen ook monniken wel degelijk de behoefte om er even tussenuit te gaan. Is dat omdat ze hun doel voorbijschieten en de balans in hun leven zoekgeraakt is? Misschien, maar het ideaal om zo in evenwicht te zijn dat je geen vakantie nodig hebt, wil niet zeggen dat je niet af en toe een extra opfrisser zou kunnen gebruiken. Dat is een tijd om je weer volledig af te stemmen op wat er in je leven echt nodig is.
“Zowel verveling als stress maken je onvrij”
Tweet dit!
Dat doe je zoals gezegd niet door het ene extreem voor een tijdje door het andere te vervangen. Die neiging kent iedereen: na een turbulente periode op je werk voel je de dringende behoefte om even helemaal niets te doen. Of je bent na een tijd waarin er geen beweging in je leven zat en je in een sleur terechtkwam, nu echt wel eens toe aan een avontuur. In beide gevallen zou je de neiging tot het extreme in je vakantie niet moeten volgen. Want zowel verveling als stress maken je onvrij.
Juist in dit jaar waarin we door veel bedreigende en onvoorspelbare situaties wellicht meer dan ooit aan vakantie toe zijn, is het goed om je serieus af te vragen waarom je nou zou nodig vrij wilt zijn. Wordt het je allemaal te veel of gebeurt er juist te weinig?
In beide gevallen kunnen handenarbeid en lezen een weg wijzen, ook als je niet in het klooster leeft. Handenarbeid staat symbool voor bezig zijn met je hele lichaam. Lezen staat voor bezinning. Beide zijn ingrediënten voor een echt vrije levenswijze die je in je vakantie kunt trainen.
Ten slotte is er het doel van de hele onderneming, want ook onze vakantie is geen doel op zich. Sta je wel echt open voor het onverwachte dat je niet kunt plannen? Dat onverwachte open einde is ruimte voor God.
Ik betrap mezelf erop dat ik daar lang niet altijd rekening mee houd, zeker niet bij mijn zomerse plannen om uit te rusten of juist heel actief te zijn. Als ik het echter allemaal wat openlaat, ben ik volgend jaar wellicht iets minder hard aan vakantie toe. Dan pas zal ik er écht van kunnen genieten… Ik wens u een fijne vakantie!
Thomas Quartier is benedictijn, Theoloog des Vaderlands en hoogleraar Liturgiewetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
