Januari. Een jaar is voorbij en het nieuwe jaar is nog steeds niet aangebroken. Het is een maand van wachten. We zouden wel willen roken, maar beloofden onszelf daarmee te stoppen. Terugkijken, dat hebben we al lang en breed gedaan. Vooruitkijken, daarvoor is het nog te vroeg.
Nu is het nog januari. Het regent. De verlichting is van de winkelpuien gehaald, op iedere hoek van de straat liggen kerstbomen. Slechts bij een enkeling – waaronder bij mij thuis – staat ’ie nog in vol ornaat. Het gloria in excelsis deo weerklinkt nergens meer, en waar de liefde is gebleven – nog niet zo lang geleden lag het op ieders lippen – weet niemand nog.
Een jaar of twee geleden (KN 01 – 2021) schreef ik een hoopvolle column over januari: “Als we de kerstballen weer opruimen, hangen we Jezus weer aan het kruis en lukt het ons weer niet om de liefde te leven.
“Mensen gaan naar de kerk zoals ze naar het Dickens-festival gaan, om in de ‘mood’ te komen van Kerst. Consumeren van ervaringen.”
Tweet dit!
Dan wordt de betekenis van Kerst duidelijk: want ook al lukt het ons niet, Hij zal ons blijven liefhebben. Door alles heen laat Hij ons niet los. Zo wordt wat in december gebeurt, duidelijk in januari.” Ik weet niet of ik het nog geloof. Nou ja, geloven; tuurlijk geloof ik wel dat Hij ons niet loslaat.
Meer en meer begin ik te voelen dat een christelijk Kerstmis vooral kitsch is. Dat is niet erg; ik ben een van de grootste fans van Anton Pieck, een man die het leven mooier maakt. Teleurstellend is het wel.
Die volle kerken op kerstavond, waarom eigenlijk? En dan de priesters die overal in den lande op hun knieën gaan voor de eenmalige bezoekers. Zo graag hopen ze dat, wie weet, als het kan, misschien, ja, al is het maar één ziel, dat ze een zaadje planten.
Maar volgens mij laten ze zich gewoon gebruiken, de goedwillende priesters, de diakens, de vrijwilligers, de kerken, om bij te dragen aan de ‘kerstervaring’. Mensen gaan naar de kerk zoals ze naar het Dickens-festival gaan, om in de mood te komen van Kerst. Consumeren van ervaringen.
Misschien zou er een puntensysteem moeten komen: door het jaar heen krijg je per misbezoek een punt. Wie in december minimaal – er zou een verdeelsleutel moeten komen – twaalf punten heeft, mag met Kerstmis naar de Mis.
“We moeten stoppen met die knielende dankbaarheid naar mensen die de kerk eindelijk eens in hun schema weten in te passen.”
Tweet dit!
Dan voorkomen we dat er hele kerkbanken zijn waar niemand zingt, bidt, antwoordt of knielt. Het nadeel is dat we een soort China worden in de kerk; dat kan ook niet echt heilzaam zijn.
Wel moeten we stoppen met die knielende dankbaarheid naar mensen die de kerk eindelijk eens in hun schema weten in te passen. Richt de Mis niet in op hen, houd de homilie niet voor hen, ga niet op je knieën voor hen. Als ze de ervaring willen, gaan ze maar naar een kerstmarkt. Christus is voor hen geboren en wordt straks voor hen gekruisigd – daar mogen ze best dankbaar voor zijn.
Laatste noot: is deze column wat cynisch. Weet dan dat ik voor het eerst sinds mijn twaalfde een poging doe te stoppen met roken. Ik moet me toch ergens op afreageren…
En toch: een heel goed 2024 gewenst.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
