Toen ik op mijn 28ste voor het eerst intrad in een klooster leerde ik tot mijn verbijstering dat er een hele generatie katholieken bestaat die het woord ‘nonnetje’ gebruikt.

De eerste keer dat het tegen mij gezegd werd, was ik verbaasd. De tweede keer was ik verbluft, de tiende keer was ik woedend. Ik noem iemand toch ook niet ‘mevrouwtje’ of ‘meneertje’, dacht ik kwaad. Zie je dan niet hoe seksistisch dat rotwoord is?

Maar dat is juist het probleem. Degenen die het woord ‘nonnetje’ gebruiken, vinden dat zij het mogen gebruiken omdat zij het niet beledigend bedoelen. Hun gevoelens zijn de maatstaf, niet de mijne.

Slavernij

Zo zijn er ook andere woorden. Laatst had ik een discussie rond de term ‘tot slaafgemaakte’. Slavernij is een afschuwelijke realiteit, waarin op brute wijze je identiteit van je wordt afgepakt. Kwaadaardige uitbuiters zien jou als minder dan niets. Je bent immers  maar een ‘slaaf’, niet een echt mens. Dus mogen ze alles met je doen wat ze maar willen.

Wat heb je dan behoefte aan mensen die het tegenovergestelde doen. Om de kwaadaardige stemmen, die zich inmiddels in je hoofd en hart genesteld hebben, tegen te gaan. Mensen die benadrukken dat je wél mens bent. Dat jij een uniek kunstwerk bent dat door God is gevormd.

Hoe meer woorden deel uitmaken van onderdrukkende systemen, hoe beter het is ze te vervangen. We kennen in onze samenleving veel vormen van discriminatie: seksisme, vormen van slavernij, racisme, homofobie, transfobie, antisemitisme, de stigmatisering van mensen met een mentale of psychische beperking.

Het probleem met systematische discriminatie is niet dat je een enkele keer een vervelend woord hoort. Het probleem is dat je vaak en op allerlei verschillende manieren hoort dat jij minder waard bent. Zelfs als de ander zich daarvan niet bewust is.

Wat is normaal?

Soms denken we: waarom zou ik moeite doen om een gek (lees: nieuw) woord te leren, omdat die ander zo graag op die manier wil worden aangesproken? Waarom kan die persoon niet normaal doen?

Maar ‘normaal’ is slechts wat we gewend zijn, en wat we gewend zijn, is soms deel van een verziekte maatschappelijke of kerkelijke cultuur. Een cultuur waarin we de diversiteit van Gods schepping afwijzen of onderdrukken, omdat we hebben bepaald dat God alleen mensen mag maken die in onze hokjes passen.

Daarvan getuigt een lange geschiedenis waarin de Kerk leerde dat inheemse Amerikanen onderworpen mochten worden, slavernij tot de door God gewilde scheppingsorde behoorde, en vrouwen ‘mismaakte mensen’ en ‘poorten naar het kwaad’ werden genoemd.

De weg van liefde en barmhartigheid

Ja, een nieuw woord leren kost moeite. Zoals een woord als ‘tot slaafgemaakte’ of een voornaamwoord dat je niet meteen associeert met iemands uiterlijk. Maar waar worden wij als christenen toe opgeroepen? Worden wij opgeroepen om de makkelijke weg, om de status quo te kiezen?

Nee, nooit. Wij worden opgeroepen de weg van de liefde en de barmhartigheid te kiezen. Om de ander dezelfde warmte en aanvaarding te gunnen die wij onszelf gunnen. Om onderdrukkende structuren af te breken. Om een Kerk te worden die het bestaan van elk uniek mens viert en aanvaardt in bescheiden dankbaarheid.

Nadia Kroon is dominicanes en theoloog.