Ik ben vast niet de enige die telefonerende mensen stiekem afluistert in de winkel. Ik vind het leuk om in een willekeurig gesprek terecht te komen, zonder te weten wie er aan de andere kant van de lijn zit en wat diegene zegt. De helft van het gesprek mee te krijgen. Wel de woorden te begrijpen die mijn mede-Hemaklant uitspreekt, maar totaal zonder verdere context.

Vlak voor de kersttijd zijn de gesprekken altijd wat beter te begrijpen. “Ik denk niet dat mama dit een leuk cadeau vindt.”; “Hoe laat gaan we naar jouw ouders?”; of: “Pff, dat wordt weer een lange avond bij mijn schoonfamilie…”

Toeters en bellen

Hoewel ik heel goed weet dat we ieder jaar een stukje verder van “Kerstmis” naar “Lichtjesfeest” opschuiven, kan ik het toch niet laten me iets af te vragen als ik dit soort gesprekken sta af te luisteren. Waarom doen deze mensen in vredesnaam zo ontzettend veel moeite voor de viering van iets wat ze waarschijnlijk niets om geven, namelijk de geboorte van Jezus Christus?

Waarom alle toeters en bellen – de mooie kleding, het bizar grote kerstassortiment bij de Lidl, de lichtjes, de kerstbomen en de liedjes? Waarom, als de toelichting meestal is: “Ik geef eigenlijk geen zak om Kerst, hoor. ’t Is gewoon familie zien en KEI veel eten.” (Dat is de Tilburgse toelichting, trouwens.)

Gescheiden wegen

Ik weet niet hoe jullie dat doen, maar ik worstel met het volgende: onze maatschappij had toch zo stilletjes aan besloten om afscheid te nemen van religie, en met name van het christendom? Het was toch klaar, onze wegen waren toch gescheiden? Waarom lijkt men dan geen afscheid te kunnen nemen van wat bij het christendom hoort?

Het pijnlijkste is misschien nog wel om te zien hoe men Christus uit zijn eigen geboorte probeert te halen, maar de stal, de os en de ezel nog wel graag wil behouden – en dan het liefst in de oven.

Afgepakt

Mijn eerste (misschien menselijke) reactie is dus eigenlijk om boos te worden. Hoe durven die ‘heidenen’ aan de haal te gaan met dingen die voor ons zo ontzettend belangrijk zijn? Slechts gelegitimeerd door hun voorouders, die toevallig nog onderdeel waren van de cultuur die daar waarde aan hechtte.

Veel wordt ons zo’n beetje afgepakt: kerken, Pasen, Kerst, Hemelvaart, de vrijheid om volgens Bijbelse principes naar de wereld te kijken met als argumenten ‘exclusie’ en discriminatie. En dan toch de leuke dingen willen behouden, zich daartoe gerechtvaardigd voelen, want “dit is toch onze cultuur”. Dan ineens wel.

Een kind is ons geboren

Dan speelt de volgende vraag in mijn hoofd: moeten we het ze gunnen, of niet? Kerst vieren zonder Jezus? Wat kunnen wij daar als christenen mee, of beter gezegd: hoe brengen we Jezus zoveel mogelijk terug in Kerst?

Het is bijna grappig om te zeggen dat we moeten evangeliseren met Kerst (grappig, als in: lachen om niet te huilen). Dat is in principe net zoiets als brood proberen te verkopen aan een bakker. Toch denk ik dat we in een fase beland zijn waarin dat onze taak wordt. Tijd voor opheldering voor de mensen die alleen de ene helft van het gesprek meekrijgen, zonder de nodige context.

Ik denk dat we het ze wel mogen gunnen, Kerstmis vieren. De herders wisten immers ook niet echt wat er gaande was. Ik denk ook dat de boodschap opnieuw uit onze mond mag klinken: een kind is ons geboren, een zoon is ons gegeven. De heerschappij rust op Zijn schouders.