De Advent is voor mij altijd een knusse tijd geweest. Dat het een tijd van wachten is, speelde niet echt een rol. Natuurlijk wachtte ik als kind op Kerstmis, maar het lekkere eten en de gemoedelijke sfeer zaten er al vanaf 1 december goed in. Later kwam daar de hectiek bij: op het werk moet veel af en sociale verplichtingen kunnen ook best inspannend zijn.

Verstilling

Maar wacht even: Advent is eigenlijk geen tijd van knusheid maar juist van afzien. Het is geen toeval dat er in de liturgie geen Gloria gezongen wordt, evenals in de Veertigdagentijd voor Pasen. Van oudsher is het een vastentijd. Maar weinig mensen zijn zich daar vandaag nog van bewust, maar toch: uitzien naar kan niet als alles al binnen handbereik is. Ik heb dit jaar dan ook het goede voornemen om de vraag serieus te nemen: waar wacht je op?

Het gemakkelijkst kun je die vraag wellicht vanuit praktisch perspectief verkennen. Ik wacht op rust en verstilling. Jammer genoeg is die stilte er vaak pas vanaf Kerstmis. Alles valt stil wanneer je de feestdagen hebt bereikt. Zou het niet eerder andersom moeten zijn? Wachten veronderstelt dat de tijd in een ander tempo verloopt. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan.

Spiritueel perspectief

Eigenlijk wacht ik op het wachten, en eer je het weet is het te laat. Want wie het wachten mist kan niets meer ontvangen. Wanneer ik een uitgekiend ‘wachtplan’ probeer op te stellen, werkt dat al helemaal niet. Dan stresseert het me dat ik maar niet aan wachten toekom. Daarom ga ik een stap verder: betrek de vraag ‘Waarop wacht je?’ niet alleen maar op het grote Feest dat gaat komen, maar begin er elke dag mee.

Daarbij kan een spiritueel perspectief helpen. Wachten betekent namelijk in de Advent ook om naar de komst van God in je leven te verlangen. De geboorte van het kind ruim tweeduizend jaar geleden is een uniek keerpunt in de ‘wachtgeschiedenis’ van de mensen. Een ultiem heilsvisioen dat, wanneer je goed luistert, in de kerk wordt aangekondigd, bijvoorbeeld door de profeten waaruit wordt gelezen.

Wachten is iets anders dan afwachten

Maar dan ben je toch al snel terug bij af: Ja, dat klinkt mooi, maar wanneer ik alles voor m’n werk moet inleveren en alle recepties tracht te trotseren, heb ik de geboorte van Jezus vaak helemaal niet in het vizier. Wat zou het heil moeten zijn? Dat lijkt ver weg, niets waar je concreet op wacht. Of toch wel?

In mijn kindertijd werd mij ook verteld dat Jezus eigenlijk iedere dag werd geboren, overal ter wereld, ook in je eigen leven. Dat heeft me toen verbaasd. Maar een eerste vrucht van mijn mijmeren over de vraag ‘Waarop wacht je?’ is elke dag open te staan voor Gods aanwezigheid in mijn leven, in andere mensen. Het klinkt bijna absurd: waar moet je nou op wachten als het er dagelijks al is? Welnu, wachten is iets anders dan het gewoon afwachten. Het ís er alleen maar wanneer je er open voor staat.

Goed voornemen

Bij deze stel ik mijn goede voornemen bij: ik wil niet over een abstracte vraag mijmeren maar aan mijn innerlijke houding werken om de geboorte van Jezus steeds meer werkelijkheid te laten worden in degenen die mijn pad kruisen. Een goed voornemen voor de Advent? Wacht niet op het grote door kleine dingetjes te doen, maar verwacht dagelijks de grootsheid van het kleine.

Thomas Quartier is benedictijn en hoogleraar Liturgiewetenschappen aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij schrijft elke drie weken een column in Katholiek Nieuwsblad.