Meestal voelen we pijn veel sterker dan dat we de prikkelende aanwezigheid van zonnestralen ervaren. Dat vertelde mij iemand die enkele weken tevoren een gedeelte van de middeleeuwse pelgrimsroute naar Compostella had gelopen en me daar mooie foto’s van zond.

Een geschenk

Klagen doen we vooral over het weer, eten, ons lichaamsgevoel, het openbaar vervoer, het feit dat we te weinig aandacht krijgen, enzovoort.

Danken daarentegen gebeurt wanneer we iets ervaren als een geschenk dat ons bij verrassing en – veelal gratis – wordt gegeven. Pijn raakt ons lichaam, dringt door in ons fysieke bestaan. Lucht en zon worden veelal beschouwd als vanzelfsprekend; ze blijven vaker enigszins buiten ons lijf.

De balans opmaken

Danken wordt soms bijna automatisch: “God dank!” Dikwijls past het bij een verjaardag, het overlijden van een geliefde medemens, bij afscheid of jaarwisseling. We maken een balans op, kijken even terug of we blikken vol verwachting vooruit.

Geen wonder dat het bekendste en belangrijkste gebed van Jezus ‘Onze Vader’ heet, wanneer de Mensenzoon stilstaat bij zijn levensbron: dat vraagt om stilte, een waardig kerkgebouw, een mooi kruisbeeld op je kamer, vereeuwigende, veelal gregoriaanse muziek, kortom “knielen voor een Kind” (Catechismus, 563). ‘Kerst’, zoals onze cultuur sedert enkele decennia de achter ons liggende periode betitelt, wordt dan pas echt Kerstmis, een term om bewust aan vast te houden, omdat daarin doorklinkt dat ons menselijk bestaan met Gods leven verbonden is. Dat stemt tot fundamentele dankbaarheid.

Innerlijke tijd

Christelijk geloof is een “heilige herinnering”: in Jezus worden wij reisgenoot van Christus en daardoor tijdgenoot van God (Joh. 14,6). Deze omvorming – een overstap van klokkentijd naar innerlijke tijd (zoals priester-auteur Jacques Philippe het noemt) – is een belangrijke basis van christelijke spiritualiteit. Dat wil zeggen: van een persoonlijke levensstijl met een sterk fundament. Ze is tevens de kern en de kracht van de sacramenten, die ons steeds weer met Jezus Christus verbinden.

Het lopen van de kruisweg op Goede Vrijdag, liefst buiten, met fraaie afbeeldingen en enige afstand tussen de staties, is daarom een traditie om opnieuw te waarderen. Ik begrijp nu beter waarom veel bedevaartplaatsen een processiepark hebben. Zoiets heeft ook Theresia van Lisieux (1873-1897) ervaren toen ze schreef: “Vreugde vind je minder in de dingen om je heen dan in het diepste van onze ziel; je vindt haar evengoed in een gevangenis als in een paleis.”