Onbedoeld grappig eigenlijk, dat deze nieuwe vertaling van Herodotus’ Historiën net voor de Week van de Klassieken (4 tot 14 april) verscheen.
We hebben het hier over een werk uit de klassieke Oudheid (Herodotus schreef het waarschijnlijk tussen 450 en 420 voor Christus). Maar de Historiën kan ook om andere redenen als klassieker beschouwd worden.
Herodotus boek is het oudst bewaard gebleven grote Griekse prozawerk, en, minstens zo belangrijk, het kan gezien worden als de allereerste poging tot modern historisch onderzoek en geschiedschrijving.
Modern, dat wil zeggen, inclusief bronvermeldingen, eigen onderzoek ter plaatse en, waar dat laatste niet mogelijk was, aanhaling van verschillende schriftelijke en mondelinge bronnen (waarbij hij het grotendeels aan de lezer laat, om te bepalen welke versie van het verhaal waar is).
De Britse schrijver Tom Holland voegt er in zijn nawoord nog met gevoel voor humor aan toe, dat hij het boek als twaalfjarige las “als pure fantasy. Of beter nog dan fantasy, want in tegenstelling tot Star Wars of The Lord of the Rings was het verhaal van de overwinning van de Grieken, die tegen alle verwachtingen in en onder zulke dramatische omstandigheden was behaald, waargebeurd”.
Inderdaad, klassieker kan bijna niet.
Die overwinning waar Holland het over heeft, is het kernpunt van het boek. Dat gaat uiteindelijk over de gefnuikte pogingen van het Perzische rijk om de Griekse stadstaten aan zich te onderwerpen. Wie een puur oorlogsboek verwacht, komt echter bedrogen uit.
Herodotus duikt diep in de voorgeschiedenis van het conflict, vervlecht schijnbaar (maar niet echt) willekeurige uitstapjes in zijn verhaal en komt pas rond de helft van zijn boek aan de eigenlijke oorlogen toe; voor wie ongeduldig is, hebben we de uitslag vast in het tussenkopje gezet.
Voor we toekomen aan de Griekse heldendaden bij Thermopylae en Salamis, hebben we al kennisgemaakt met talloze volkeren, heersers, gebieden, gebruiken en gebeurtenissen. Herodotus laat zich kennen als breed geïnteresseerd, bereisd en geïnformeerd; gezien de tijd waarin hij leefde – van vliegtuig, telefoon of internet had natuurlijk nog niemand gehoord – mag dat indrukwekkend heten.
Dat hij uit die grote hoeveelheid informatie ook nog een goed geschreven verhaal weet te destilleren, al evenzeer. Inderdaad, een klassieker.
Herodotus, Historiën. Alles wat ik zag, hoorde en onderzocht. Uitg. Athenaeum, 960 pp., €57,50, ISBN 978 90 253 0936 7
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
