Jaap Goedegebuure schreef eerder een stevige biografie van schrijver Frans Kellendonk (1951-1990). Het veel dunnere Jong in de jaren zestig had daar prima een hoofdstuk in kunnen zijn, maar het verscheen dit voorjaar als losse nabrander.
Misschien ook wel begrijpelijk: het behandelt een jeugdige liefhebberij van Kellendonk, de muziek van Bob Dylan, een liefhebberij die de biograaf nota bene met zijn onderwerp deelt. Dan loop je wel erg het risico dat het ook een boekje wordt ‘voor de liefhebber’.
Tot op zekere hoogte is dat ook zo. Het gedweep met Dylan en andere popiconen van de jaren zestig komt je op een goed moment de neusgaten wel uit als je zelf weinig hebt met de inmiddels bijna tachtigjarige bard. De protestliederen die Kellendonk zelf schreef in het spoor van zijn muzikale held, zijn zeer zeker niet slecht (zijn literaire talent is evident), maar meestal toch weinig origineel of opzienbarend.
Op de cover zien we een foto van de jonge Kellendonk met gitaar in de hand – zelfs uiterlijk wil hij op Bob Dylan lijken. Intrigerend detail is dat hij naast een oud orgeltje zit waarop ook een crucifix en een joekel van een Heilig Hart-beeld staan.
Dan komen we bij iets dat ook de ‘grote’ Kellendonk-biografie van Goedegebuure zo fascinerend maakte: de uiterst paradoxale verhouding van deze schrijver met het katholicisme van zijn jeugd. Zoals zo veel generatiegenoten nam hij er afscheid van, en toch ook niet; hij zette zich er tegen af maar betreurde het verlies.
Deze worsteling levert zijn beste liedteksten op: Erfgenamen van God, en vooral het melancholieke De duivel na de dood van God:
Een dame kwam per diligence
de laatste dijk oprijden.
Zij was nog een herinnering
uit katholieke tijden.
De duivel op de bok was oud.
Hij droeg een zweep van kruisbeeldhout.
Hij hield de paarden stil en vroeg:
Is dit het Zwarte Water?
Ik knikte en zag een droeve gloed
in de ogen van de sater.
Zij is de laatste, sprak hij toen,
Ik mag het nooit meer overdoen.
Er is geen andere Nederlandse schrijver uit die tijd, de onvermijdelijke Reve inbegrepen, bij wie het drama van de ontkerkelijking zozeer een persoonlijk drama is.
Jaap Goedegebuure, Jong in de jaren zestig. De muziek van Frans Kellendonk. Uitg. Querido, 156 pp., €15,-, ISBN 978 90 21421 52 0
