Het coronavirus heeft Italië in zijn greep. In het land waar bijna op ieder tijdstip een Mis is, bevinden ook katholieken zich in een surreële situatie. Maar hoewel kerkelijke vieringen in het hele land zijn geschrapt, vinden mensen toch houvast in hun geloof, vertellen Romeinse katholieken.
Tien dagen geleden leek de situatie nog onder controle. Nu zitten zestig miljoen Italianen thuis opgesloten om de razendsnelle verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Alleen winkels en zaken die voorzien in eerste levensbehoeften blijven open. Wie de deur uitgaat, moet zichzelf ‘certificeren’, door een verklaring in te vullen waaruit de reden van de verplaatsing blijkt.
De strikte maatregelen raken ook Italiaanse gelovigen. Veel kerken zijn dicht -sinds donderdag ook in het bisdom Rome-, openbare vieringen en Missen geschrapt. Het is voor katholieken een ongeziene situatie, juist nu er meer behoefte is aan gezamenlijk gebed, vieringen en sacramenten.
“Je voelt je verweesd”, vertelt Daniela Rusatelli (74). Haar kinderen runnen een apotheek in de hoofdstad, die net als andere levensvoorzienende winkels en faciliteiten open moet blijven.
Wanneer ze de deur uit moet voor boodschappen, oogt het straatbeeld surreëel. “Je probeert geen directe contacten te hebben. Hoe minder je in de buurt bent van anderen, des te minder kans heb je om het virus op te lopen. Winkels laten steeds kleine groepjes binnen, we proberen twee meter afstand te houden.”
Iedereen is geraakt door de uitzonderlijke situatie, schetst Rusatelli. “Je mist de nabijheid, je voelt je menselijk beperkt. Er is angst, vooral voor mensen met een zekere leeftijd zoals ik, maar we ervaren toch een zekere vrede.”
Die put ze uit het gebed. “Ik bid ontelbare rozenkransen. Dat moet wel. Je wordt continu bedolven onder nieuws dat je op de een of andere manier angstig maakt. De hele stad is tot stilstand gekomen, de situatie dringt tot je door: gesloten winkels, verlaten straten. Je beseft dat er toch een zekere angst heerst.”
Haar parochie Sant’Igino Papa heeft een YouTube-kanaal geopend waarop het kerkelijk ochtend- en avondgebed en de Mis live te volgen zijn. “Het is een genade”, vertelt Rusatelli. “Na het ochtendgebed is ook de Mis. In de avond zijn er vespers en daarna ook weer een Mis. Dat geeft toch een zekere verbondenheid.”
“Je merkt echt het verschil”, vertelt Aldo Calabrese (72). “We hadden in Italië het geluk om Missen en vieringen binnen handbereik te hebben. Die waren er dagelijks en bijna op elk tijdstip. De deelname aan de sacramenten was vanzelfsprekend. We konden ons niet voorstellen dat dit ooit weg zou vallen.”
Calabrese, weduwnaar sinds 2017, is parochiaan van de San Luigi Gonzaga-kerk. “Wij hebben het geschenk van de Eucharistie misschien onderschat, nu missen we het. Vooral nu de media ons bijna iedere seconde bestoken met dit drama. Ze bekijken dit probleem vanuit een menselijke of wetenschappelijke invalshoek, er wordt nauwelijks over God gesproken.”
Als voorbeeld geeft hij het gebrek aan aandacht door de landelijke media voor een belangrijk gebaar van paus Franciscus. Die sprak woensdag een gebed van toewijding uit aan Onze-Lieve-Vrouw van de Goddelijke Liefde te Rome.
De paus bad om het “heil der zieken”, om bescherming voor Italië en de hele wereld. Volgens Calabrese gebeurde dit ook tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen paus Pius XII de Madonna del Divino Amore bad om bescherming.
Ondanks al het leed hoopt Calabrese dat dit moeilijke moment tot bezinning zal leiden, niet alleen in Italië, maar in de hele wereld. “We beschouwen onszelf als almachtig, maar dit piepkleine virus laat ons nu klein voelen. Ik hoop dat we beseffen dat er maar iets hoeft te gebeuren en onze dagelijkse gewoontes staan totaal op hun kop.”
Hij put kracht door te bidden en door zich te verdiepen in de Bijbel. Daarnaast heeft zijn geloofsgemeenschap een livestream geopend, waar ze samen de lauden en de vespers bidden. “Door het gebed blijven we met elkaar in contact. We zien elkaar via een scherm, het lijkt alsof we samen in de kerk zitten.”
Het gezinsleven van Federico (39) en Emanuela (37) De Santis ziet er op dit moment compleet anders uit dan normaal. “We zitten allemaal thuis opgesloten”, vertellen de ouders van zes kinderen. “Tot een paar dagen geleden deed ieder zijn eigen ding. Maar deze moeilijke situatie heeft ons gezin verenigd. We hebben meer tijd om samen te bidden.”
Het dagelijks ritme bestaat voor een groot deel uit het helpen van de kinderen met hun huiswerk, zegt Federico. “De scholen zijn al tien dagen dicht. De leerkrachten sturen dagelijks huiswerk, dat per dag gemaakt moet worden. Zij houden dit bij en dat doen wij ook.”
Door de maatregelen kan Federico alleen naar buiten om boodschappen te doen. “We houden ons aan de instructies van de autoriteiten. Dat doe je vooral omwille van anderen die besmet zouden kunnen raken. Je wilt dat voorkomen.”
De contacten met vrienden en familie verlopen digitaal. Emanuela: “De kinderen bellen ’s ochtends met opa en oma en vragen hoe het gaat. ‘Gaat alles goed? Hoest je? Heb je koorts?’ Zo blijven ze hun nabij.”
De kinderen willen graag naar buiten, vertelt ze. “Het is prachtig weer in Rome, maar we hebben hun uitgelegd wat de ernst van de situatie is. We zien dat de kinderen op dit moment bijzonder aandachtig zijn wanneer we bijvoorbeeld bidden of de Mis volgen.”
Federico: “Wij hebben met hen kunnen spreken over de zin van ons leven en de betekenis van deze gebeurtenis. We weten niet wat ons te wachten staat, maar zoeken onze steun in het geloof. Het is een tijd van lijden, maar de mooie dingen komen vaak na een moeilijke tijd.”
Hij lijdt sinds enige tijd aan een hartritmestoornis. “Ik moet wat meer uitkijken, omdat ik meer risico loop mocht ik ziek worden. Maar het leven gaat door. Ik kan niet de hele dag op bed blijven liggen.”
Toch blijft het echtpaar positief. “We verliezen de hoop niet. We zien door het geloof nog het licht in deze donkere tijden.”
>> Meer corona-nieuws: www.kn.nl/corona
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
