Van een laatste redmiddel om vreselijk lijden te voorkomen, is euthanasie een manier geworden om een vreselijk leven te voorkomen. Dat zeggen ethici Theo Boer en Stef Groenewoud in een interview met Katholiek Nieuwsblad. “Sinds de legalisering van euthanasie is in Nederland als het ware een bladzijde omgeslagen.”
Boer en Groenewoud verzamelden ruim veertig verhalen van mensen die op een bepaalde manier betrokken waren bij euthanasie. Dat leidde tot het boek Leven met euthanasie, dat onlangs verscheen. Daarin komen tussen voornamelijk positieve verhalen, voor het eerst in Nederland ook negatieve ervaringen aan bod.
Dat is belangrijk omdat er volgens de auteurs duidelijk een taboe rust op het bespreekbaar maken van de schaduwzijden van euthanasie.
“Euthanasie wordt vaak geromantiseerd”, zegt Boer, hoogleraar ethiek van de gezondheidszorg aan de PThU in Groningen. “Dat heeft mede te maken met het feit dat Nederland internationaal gesproken in de schijnwerpers staat. Wanneer er over Nederland iets negatiefs wordt gezegd, dan zeggen de buitenlandse critici: ‘Het gaat daar helemaal fout.’ Men verwacht in ons land op dit punt een zeker patriottisme van Nederlandse ethici.”
De auteurs kozen er bewust voor om de verhalen van nabestaanden en geliefden die betrokken zijn geweest bij euthanasie, alleen licht redactioneel te bewerken. Mooie of nare details zijn niet weggepoetst, ook is er niet geselecteerd of gecensureerd. De openhartige verhalen van de mensen, die aan het boek meewerkten, geven hierdoor een reële blik op de Nederlandse euthanasiepraktijk.
“Onder de oppervlakte zijn er ervaringen die je meestal niet hoort, die we middels dit boek naar voren brengen”, zegt Groenewoud, die als gezondheidswetenschapper en ethicus verbonden is aan het Radboud UMC. Euthanasie is niet altijd een mooie manier om het leven uit te gaan, blijkt uit een aantal ervaringen in het boek. “Dat verhaal mag er ook zijn.”
De auteurs gaan ook in op het Nederlandse euthanasiedebat, dat volgens hen de laatste jaren aan het kantelen is.
Volgens Boer is in het debat in Nederland sinds de legalisering van euthanasie als het ware een bladzijde omgeslagen. Het paradigma is gekanteld, van ‘euthanasie als laatste redmiddel’ tot ‘euthanasie als een mooie dood’, licht de hoogleraar toe.
“Uiteindelijk bepaalt het winnende paradigma dat de schaduwzijdes niet mee mogen doen. Wij zeggen: euthanasie is echt geen halleluja. Het is niet alleen maar prachtig, waardig en mooi.”
Dat besef lijkt ook bij uitgesproken voorstanders van euthanasie steeds meer ingang te krijgen: er lijkt in Nederland de laatste jaren een cultuuromslag plaats te vinden. Zo spraken meer dan 220 artsen zich in 2017 collectief uit tegen euthanasie bij dementerende ouderen.
Boer herkent dit beeld. “Ik ken een aantal mensen dat zegt: ‘Ik ben nooit tegen euthanasie geweest, maar zoals het nu in Nederland gaat, bijvoorbeeld euthanasie bij dementie, psychiatrie en sommige handicaps, en straks bij voltooid leven, is niet wat we bedoelden’. De wal keert het schip. Van een laatste redmiddel om vreselijk lijden te voorkomen, is euthanasie een manier geworden om een vreselijk leven te voorkomen.”
>> Lees het complete interview in het KN van vrijdag
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
