Na vijf jaar afwezigheid keert de reliekschrijn van de heilige Eusebius terug naar de parochie die zijn naam draagt. De monddood gemaakte martelaar heeft Arnhemmers vandaag de dag nog altijd iets te zeggen.
Dit weekend keert een Arnhemse grootheid terug naar ‘zijn’ stad. Na vijf jaar afwezigheid wordt de zilveren reliekhouder met daarin de tong en een deel van het gebeente van de heilige Eusebius van Rome in de Martinuskerk geplaatst.
Een heuglijk moment, vindt parochiaan Marius van den Brul: “Wij zijn daar zeker blij mee.”
De absentie van de relieken van de heilige, naar wie de Arnhemse parochie vernoemd is, was dan ook een schrille onderbreking van een eeuwenlange zekerheid. Sinds de reliekschrijn rond 1450 een plaats vond in Arnhem, heeft die daar eigenlijk altijd gestaan.
Alleen ten tijde van de Reformatie moest de schrijn een paar decennia elders onderduiken. Vanaf 1622 stond die in verschillende kerken en kapellen in Arnhem, het laatst in de Walburgkerk.
“Die moest verkocht worden”, vertelt Van den Brul. “Omdat we de schrijn op een andere plek in de parochie niet kwijt konden, is hij in 2018 naar Museum Catharijneconvent in Utrecht gegaan, omdat hij daar veilig zou staan.”
Dit weekend verhuist de reliekhouder naar zijn nieuwe definitieve plek in de Arnhemse Martinuskerk. Dat gebeurt op 3 februari, tijdens een viering waarbij ook de Utrechtse hulpbisschop Herman Woorts aanwezig zal zijn.
In de Eusebiusparochie wordt tijdens Missen altijd op voorspraak van Eusebius gebeden. De vroege martelaar werd vanwege zijn geloofsverkondiging het zwijgen opgelegd door de Romeinen, maar tegenwoordig hebben Eusebius en zijn relieken onverminderd iets te vertellen, vindt Van den Brul.
Wie was de heilige Eusebius?De Kerk kent meerdere heiligen die Eusebius heten, maar de patroonheilige van Arnhem is de heilige Eusebius die in Rome leefde ten tijde van de heerschappij van keizer Commodus, eind tweede eeuw. In die periode van zware christenvervolgingen liet Eusebius zich dopen en begon hij ook te prediken. Toen hij een belangrijke Romeinse senator tot het geloof bracht, besloot het gezag hem uit de weg te ruimen. Hij werd gevangen genomen en gemarteld. Daarbij werd zijn tong uitgesneden, zodat hij niet meer kon spreken. Hij stierf de marteldood en werd later heiligverklaard. |
“In de tweede helft van de tweede eeuw na Christus werd zijn tong uitgesneden omdat hij zich verzette tegen christenvervolging in het Romeinse Rijk. Als je daar iets van zou kunnen leren, is het dat je kunt proberen om iemand monddood te maken, maar dat zijn verhaal zich toch blijft verspreiden.”
De reliekschrijn, die in de Martinuskerk in een voormalige biechtruimte wordt geplaatst, kan kerkbezoekers iets leren over “de moeite die mensen in die tijd deden om hun geloof te verkondigen, om dat niet onder de tafel te steken”, denkt Van den Brul. “Ze kwamen ervoor uit, ondanks dat dat hun het leven kostte.”
Hij denkt dat de teruggekeerde relieken veel bekijks zullen trekken. Niet alleen vanwege Eusebius’ verhaal, maar ook voor de zilveren reliekschrijn, die eeuwen geleden in Arnhem werd vervaardigd. “Dit is een monumentaal beeld”, legt Van den Brul uit.
“Bovendien bestaan veel relieken uit een kies of een haar, of een doekje dat iemand in de hand heeft gehad. De oorsprong daarvan is vaak niet helemaal duidelijk. De herkomst van Eusebius’ relieken lijkt veel duidelijker.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
