In een historische rechtszaak is voor het eerst een priester veroordeeld voor misbruik van een minderjarige op Vaticaans grondgebied. Het misbruik vond plaats op een priestervooropleiding die, opvallend genoeg, halverwege de rechtsprocedure naar elders werd verhuisd.
Gisteren verklaarde de Vaticaanse rechtbank de eerdere vrijspraak van de Italiaanse priester Gabriele M. nietig. M., die in oktober 2021 nog werd vrijgesproken vanwege gebrek aan bewijs, is in hoger beroep veroordeeld tot twee jaar en zes maanden celstraf voor seksueel misbruik van een minderjarige seminarist.
Het misbruik vond tussen 2007 en 2012 plaats op het Pius X-preseminarie, een vooropleiding voor twaalf- tot achttienjarigen met een roeping tot het priesterschap. De hoofdaanklager van M., die in de rechtbankdocumenten “L.G.” wordt genoemd, heeft aangegeven dat M. zijn autoriteit als oudere seminarist had misbruikt om hem met geweld en bedreigingen te dwingen tot “vleselijke handelingen als sodomie en masturbatie”.
Hoewel beiden minderjarig waren ten tijde van het misbruik, vindt de rechtbank dat M. als oudere seminarist gezag kon uitoefenen tegenover jongere studiegenoten en dat hij dat gezag gebruikte om hen te manipuleren en te bedreigen.
De wantoestanden op het preseminarie kwamen in 2017 aan het licht, toen voormalige studenten in de openbaarheid traden met beschuldigingen van wangedrag door M. en doofpotpraktijken door de staf van het preseminarie. Tijdens het proces, dat in 2020 begon, beschreven voormalige seminaristen een giftige, homofobe sfeer, waar sommige jongens werden gepest en de oversten weinig deden om hen te beschermen.
Naast M. heeft dan ook voormalig rector Enrico R. terechtgestaan. Hij werd ervan beschuldigd M. te hebben geholpen om opsporingsambtenaren te ontlopen door de beschuldigingen van L.G. als ongegrond te ontkrachten. Zowel M. als R. hebben alle beschuldigingen tegengesproken. R. werd in oktober 2021 vrijgesproken; aan die vrijspraak verandert het nieuwe vonnis tegen M. niets.
Drie getuigen meldden ook dat de Italiaanse kardinaal Angelo Comastri op de hoogte zou zijn geweest van seksueel misbruik op het preseminarie, maar nooit actie heeft ondernomen.
“Opvallend genoeg vaardigde paus Franciscus, toen de zaak tegen M. en R. in volle gang was, een decreet uit om het preseminarie buiten Vaticaanstad te vestigen.”
Tweet dit!
Comastri was tijdens de jaren waarin het misbruik plaatsvond aartspriester van de Sint-Pietersbasiliek. Daardoor had hij banden met het Pius X-preseminarie, aangezien die opleiding misdienaars levert voor pauselijke vieringen in de Sint-Pieter.
Comastri ging in februari 2021, dus tijdens de eerste rechtszaak, met emeritaat. Hij is nergens voor aangeklaagd.
Tot september 2021 was het Pius X-preseminarie gevestigd in een gebouw in de Vaticaanse tuinen en dus op Vaticaans grondgebied. Opvallend genoeg vaardigde paus Franciscus in mei van dat jaar, toen de zaak tegen M. en R. in volle gang was, een decreet uit om het preseminarie buiten Vaticaanstad te vestigen.
Het Vaticaan legde destijds niet uit waarom paus Franciscus die beslissing nam. In de verklaring waarin het besluit werd aangekondigd, stond dat de verhuizing al enige tijd in voorbereiding was. Een locatie elders in Rome werd wenselijk geacht, omdat de studenten daardoor dichter bij hun scholen en andere voorzieningen in de stad zouden wonen.
Los daarvan kende deze zaak genoeg andere juridische hindernissen. Aangezien Vaticaanstad een soevereine staat is, waren eigen wetshandhavers verantwoordelijk voor het onderzoek naar mogelijke strafbare feiten op het preseminarie.
Het preseminarie werd echter gerund door een religieuze orde van het Italiaanse bisdom Como, waardoor het erg complex was om te bepalen welke verantwoordelijkheden bij welke instanties lagen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
