De Italiaanse architect en akoestiekspecialist Carlo Carbone had al gewerkt voor prestigieuze concertzalen en rockfestivals. Zijn laatste opdracht was er echter een van een heel andere orde: een nieuwe audio-installatie ontwerpen voor de wereldberoemde Sint-Pietersbasiliek in Rome.
Carbone, zo meldt nieuwssite Crux, heeft “vleugje rock-’n-roll” toegevoegd aan het ingenieuze nieuwe geluidssysteem in de Sint-Pietersbasiliek. Liefst tachtig verschillende speakers geven het geluid niet allemaal in één keer door, maar met steeds enkele milliseconden vertraging. Daardoor ontstaat als het ware een golf van geluid die vanaf het hoofdaltaar over de kerkgangers heen rolt.
Dit is een systeem dat bij rockfestivals wel vaker wordt gebruikt. Maar het is volgens Carbone voor het eerst dat het wordt toegepast in een kerk.
Maar hoe state-of-the-art ook, in feite grijpt de nieuwe installatie ook terug op het verleden, zo legt Carbone uit. Zijn doel was om de akoestische ervaring te herstellen die gelovigen hadden vóór het Tweede Vaticaans Concilie, toen de Mis meer gezongen dan gesproken werd.
“Het bestuderen van nagalm in kerken deed me nadenken over de ingrijpende effecten veroorzaakt door de overgang van een gezongen naar een gereciteerde liturgie die plaatsvond met het Tweede Vaticaans Concilie”, aldus Carbone.
Dat de Mis eeuwenlang gezongen werd is volgens de 63-jarige geluidsexpert geen toeval. Oude kerkmuziek werd zelfs gecomponeerd rekening houdend met de galm van de kerken, vertelt hij.
“Toen men de eerste luidsprekers ging installeren, ging de akoestische centraliteit van het altaar verloren”
Tweet dit!
De overgang naar een liturgie die meer gekenmerkt wordt door een afwisseling tussen gezang en gesproken woord, verstoorde deze harmonieën. Carbone: “Gregoriaans is verstaanbaar op alle plekken in een kerk. Maar met de overgang naar een gereciteerde liturgie wordt de afwisseling van noten sneller en dat soort nagalm zorgt voor verwarring.”
Dat natuurlijke probleem werd in de periode na Vaticanum II verergerd door een tendens om luidsprekers in kerken te installeren, die het geluid gelijktijdig uitzenden vanaf verschillende punten. Daardoor ging de akoestische centraliteit van het altaar verloren.
Vandaar dat Carbone een systeem ontwierp waarbij het geluid niet uit alle luidsprekers in de basiliek tegelijk komt. Door de minieme vertraging tussen de verschillende speakers lijkt het alsof het geluid bij het altaar ontstaat en zich vervolgens op een natuurlijke manier door de kerk verspreidt.
Om pelgrims en toeristen in de beroemde basiliek niet te hinderen, werd de installatie van het nieuwe systeem grotendeels ‘s nachts uitgevoerd. Wat de klus extra ingewikkeld maakte, was dat er ook nog oude bedrading van de afgelopen zeventig jaar van onder de historische vloeren verwijderd moest worden. Daarna moest er maar liefst zo’n 200 kilometer aan moderne glasvezelkabels door de basiliek getrokken worden.
Volgens Vatican News is de basiliek nu verdeeld in twintig verschillende audiocentra, elk met zijn eigen audiovisuele bediening geïntegreerd met het systeem voor radio- en televisie-uitzendingen. Het nieuwe audiosysteem werd voor het eerst gebruikt op 23 juli, tijdens de Mis bij gelegenheid van de Werelddag voor Grootouders en Ouderen.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
