In Rome vond woensdag en donderdag de jaarlijkse gebeds- en ontmoetingsdag van leiders van alle wereldgodsdiensten ‘in de geest van Assisi’ plaats. Onder anderen Angela Merkel, grootimam Ahmad al-Tayyeb en paus Franciscus pleitten er voor ontwapening, duurzame ontwikkeling en eerlijke verdeling van coronavaccins.
Het was niet de eerste keer dat Angela Merkel de jaarlijkse bijeenkomst ‘in de geest van Assisi’ van Sant’Egidio toesprak. De katholieke lekenbeweging brengt sinds eind jaren tachtig elk jaar leiders van alle wereldgodsdiensten bijeen in een andere Europese stad, in navolging van de historische bijeenkomst van paus Johannes Paulus II met alle wereldgodsdiensten in Assisi in oktober 1986.
Frau Merkel was er ook bij telkens wanneer de pelgrimstocht Duitsland aandeed – in München in 2011 en in Münster in 2017 – maar nu stond zij voor het laatst als bondskanselier op het spreekgestoelte.
“Wanhoop is nooit een oplossing; wij mogen ons nooit neerleggen bij de oorlog”
Tweet dit!
“Zonder respect voor de ander en voor zij die anders denken en anders geloven, kunnen we niet in diversiteit en vrede leven”, zei de uittredende bondskanselier. “En begrip groeit in dialoog, in de openheid voor naar. Dat alles is makkelijk te zeggen, maar toch blijkbaar zo moeilijk te doen. De vele conflicten en oorlogen drukken ons daar op pijnlijke manier met de neus op.”
“Soms twijfelen we zelfs aan het vermogen van mensen om mens te zijn. Maar wanhoop is nooit een oplossing. Wij mogen ons nooit neerleggen bij oorlog; wij mogen geen passieve toeschouwers worden als mensen lijden onder conflicten en oorlog.”
Het motto van de bijeenkomst was geïnspireerd op de encycliek Fratelli Tutti van paus Franciscus. Merkel noemde die tekst zonder meer “een leidraad voor de zoektocht naar vrede”. Want “alleen zij die vrede zoeken, kunnen vrede vinden, hoe traag en moeilijk deze zoektocht ook is.”
Merkel citeerde paus Franciscus’ oproep tot “de fundamentele erkenning van iedere persoon, altijd en overal” (Fratelli Tutti 106). Ja, voegde zij eraan toe, “als wij tot een gemeenschappelijk begrip van de menselijke waardigheid komen, kunnen we ondanks al onze verschillen toch in vrede leven.”
Toch is het fundamenteel het kwaad dat ons daarbij in de weg staat, ook uitdrukkelijk te benoemen. Grootimam Ahmad al-Tayyeb van Al-Azhar, die samen met paus Franciscus op 4 februari 2019 in Abu Dhabi het baanbrekende Document over de menselijke broederschap ondertekende, noemde met name de wereldwijde ongelijkheid in de strijd tegen de coronapandemie.
“De jongste statistieken geven aan dat het percentage gevaccineerde mensen in Afrika tussen 2 en 3 procent van de bevolking ligt, terwijl op andere continenten de helft of zelfs driekwart van de bevolking dankzij vaccins beschermd wordt.”
Zoals wel vaker was vooral de analyse van de paus zelf pertinent. Wat we nodig hebben is volgens de Heilige Vader “minder wapens en meer voedsel, minder hypocrisie en meer transparantie, meer vaccins die gelijk verdeeld worden en minder wapens die achteloos worden verkocht.”
“Deze tijden vragen ons, religieuze leiders, om de stem te worden van zovele gelovigen, eenvoudige en ongewapende mensen, die het geweld beu zijn, zodat wie verantwoordelijk zijn voor het algemeen welzijn zich niet alleen inzetten om oorlog en terrorisme te veroordelen, maar ook om de voorwaarden te creëren zodat dit kwaad niet langer oplaait.”
Vandaag is de droom van vrede volgens paus Franciscus echter niet meer los te denken van een andere droom, de droom om een toekomst aan onze planeet te gunnen. “Wij zijn ook geroepen tot zorg voor de schepping, zorg voor het gemeenschappelijke huis dat we aan jonge mensen zullen overlaten. De religies – die een contemplatieve en een niet-roofzuchtige houding cultiveren – zijn geroepen om te luisteren naar het gekreun van moeder aarde, die onder geweld lijdt.”
De paus verwees uitdrukkelijk naar het ecologische bewustzijn dat oecumenisch patriarch Bartholomeus, die naast hem op het podium stond, heeft geholpen te ontwikkelen.
“Zowel op nationaal vlak als wereldwijd heeft de pandemie het dunne laagje weggeveegd dat de vele breuken in onze samenleving bedekte”, zei de aartsbisschop Justin Welby van Canterbury. “Zo werden plekken onthuld waar ongelijkheid en onrecht thuis zijn, in de duisternis van onwetendheid en egoïsme. Maar corona heeft ook onverwachte kracht onthuld: onze veerkracht, ons vermogen om ons aan te passen en te innoveren in het licht van grote en plotselinge veranderingen.”
En de leider van de anglicanen wereldwijd citeerde een hoopvol inzicht van Franse filosoof Jacques Maritain: “Een moedig man gaat te midden nieuwe ontwikkelingen recht vooruit.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
