<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Analyse

De verlegenheid van de Deense Kerk: wat had men kunnen of moeten doen tegen ‘ongepast gedrag’ van priesters?

Anton de Wit 21 februari 2023
image
De Deense vlag wappert aan de gevel van de Sankt Ansgar-kathedraal van Kopenhagen, het voornaamste katholieke kerkgebouw in Denemarken, waar het katholicisme een zeer kleine minderheidsreligie is. Foto: Jørgen Jespersen - Wikimedia Commons

Vijf oude zedenzaken brengen de Kerk in Denemarken opnieuw in verlegenheid. Vraag is echter of de verantwoordelijke gezagsdragers heel veel meer konden doen dan wat zij gedaan hebben. 

Soms is een krantenkop genoeg om te verzuchten: leert de katholieke Kerk het nou nóóit? “Katholieke priesters in Denemarken kochten kinderporno en stalkten minderjarigen. Vandaag de dag werken ze nog steeds in de Kerk”, zo kopte het Deense dagblad Berlingske onlangs omineus.

Poolse priesters

Het bijbehorende bericht beschrijft een vijftal zaken van priesters die beschuldigd en in sommige gevallen ook veroordeeld zijn voor zedendelicten. Bijvoorbeeld de zaak van een Poolse priester die in Birkerød, ten noorden van Kopenhagen, werkte. Hij werd in 2005 veroordeeld vanwege het bezit van kinderporno, maar werkt nog altijd als priester, inmiddels weer in zijn thuisland Polen.

“Wat blijft wringen, is de typische kerkelijke verlegenheidsoplossing van het overplaatsen van beschuldigden”

Een vergelijkbare zaak betrof een eveneens uit Polen afkomstige jezuïet die aan een prestigieus gymnasium in Kopenhagen werkte en in 2018 werd beboet vanwege seksuele intimidatie van schoolmeisjes. Hij werd er ontslagen, maar ook hij is inmiddels weer gewoon werkzaam als priester in Polen.

Verjaarde zaken

De overige drie zaken betreffen misbruikbeschuldigingen waarover al eerder is geschreven in Deense media, en waar de beschuldigden tot op heden alle aantijgingen ontkennen. Twee priesters werden in 2010 beschuldigd van seksueel geweld tegen jonge mannen; uit onderzoek van de Kerk zelf bleek dat de klachten geloofwaardig waren, maar het kwam nooit tot een veroordeling omdat de zaken verjaard waren. 

https://www.us12.list-manage.com/subscribe/post?u=d22144bf286104d517b638301&id=b3f10e4ed1

De laatste casus betreft een Duitse priester die in 2010 werd beschuldigd van “ongepast gedrag” in de richting van een schooljongen aan het reeds genoemde gymnasium in Kopenhagen. De priester kreeg indertijd een “officiële reprimande” van zijn bisschop en werkt tegenwoordig in Singapore.

Zorgwekkend

Vooropgesteld: hoewel we inmiddels helaas gewend zijn geraakt aan ernstigere beschuldigingen aan het adres van geestelijken, blijven de zaken zorgwekkend genoeg. En wat ook blijft wringen, is de typische kerkelijke verlegenheidsoplossing van het overplaatsen van beschuldigden.  

Maar de vraag die men zich kan stellen na lezing van het artikel is: wat moesten de kerkelijke gezagsdragers dan? Uit alles blijkt dat zij de klachten serieus genomen hebben, onderzoek hebben gedaan, opgetreden hebben voor zover ze daartoe bevoegd waren.

Vaag gemaakte foto’s

Ook zijn de betreffende priesters niet zomaar over de schutting naar een ander bisdom gegooid; de nieuwe superieuren zijn volledig geïnformeerd, en er zijn heldere afspraken gemaakt over wat ze wel en niet mogen in hun werk. 

“De vraag is of je de juridische beginselen die ook in de Kerk gelden, geen geweld aandoet als je bij ieder vergrijp maatregelen eist met levenslange consequenties”

Berlingske schermt nog wat met vaag gemaakte foto’s van de betreffende priesters die de communie uitreiken aan kinderen. Maar zoals een van de leidinggevenden die om een reactie werd gevraagd terecht opmerkt: dat een priester dat tijdens een openbare viering doet, is logisch, en heel iets anders dan één op één pastoraal werk met kinderen.

Voorbarig

De verzuchting ‘Leert de Kerk het dan nooit?’ was dus voorbarig: de Kerk liet in Denemarken zien weldegelijk te hebben geleerd van alle pijnlijke fouten in het verleden. 

https://www.kn.nl/abonnementen/

Had zij meer kunnen of moeten doen? Op basis van de berichtgeving van de Deense krant is dat moeilijk te zeggen. Zoals het hier beschreven wordt, lijkt het vooral te gaan om relatief lichte vergrijpen, waar de daders in veel gevallen ook al voor gestraft zijn. 

Zero tolerance?

De publieke opinie kan nog zo hard roepen om zero tolerance, de vraag is of je de juridische beginselen die ook in de Kerk gelden, geen geweld aandoet als je bij ieder vergrijp, ongeacht de zwaarte, maatregelen eist met levenslange consequenties, zoals een priester definitief uit zijn ambt zetten. Dat het niet christelijk zou zijn, zal wellicht niemand overtuigen. Maar ethisch of juridisch is het evenmin houdbaar. 

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.