Precies op de dag dat Katholiek Nieuwsblad zijn veertigste verjaardag viert – op 4 oktober – gaat in Rome de synode over synodaliteit van start. (In het Vaticaan houdt men notoir slecht rekening met onze redactionele planning; maar dat geeft niet, we zijn het inmiddels gewend.)
Synodes zijn er wel vaker, het is een oeroude kerkelijke overlegvorm die met Vaticanum II nieuw leven werd ingeblazen. Mede dankzij onze eigen kardinaal Alfrink.
Een beroemde anekdote vertelt hoe hij tijdens een conciliezitting de machtige curiekardinaal Ottaviani interrumpeerde omdat diens spreektijd erop zat. Hoewel Alfrink zelf altijd volgehouden heeft dat dit puur voor de vergaderorde was, en hij er geen kerkpolitieke bijbedoeling mee had, wordt het wel gezien als het moment dat de bisschoppen van de wereldkerk hun eigen stem en gezag hervonden tegenover de lang almachtig gewaande Romeinse Curie. Het moment van de wedergeboorte van de synodaliteit.
Dat maakt de bisschoppensynode in oktober zo bijzonder, zo beladen ook, omdat het gaat over hoe ‘Rome’ zich verhoudt tot al onze lokale kerken, over hoe wij omgaan met de verschillende stemmen in de Kerk, verschillende zienswijzen en culturen, hoe wij in onze onderlinge verscheidenheid toch één kunnen zijn van geest.
Katholieke journalistiek zoals wij die bij KN begrijpen, is een dienstwerk aan die synodale Kerk. Dat maakt het ook wel wrang dat de pers nadrukkelijk geweerd wordt van de synode. De overweging van de paus snap ik weliswaar goed. Hij wil vermijden dat de synode voor een parlementaire democratie wordt aangezien, of erger nog: een talkshow. Maar anderzijds zouden die media toch ook dienend kunnen zijn aan het verstaanbaar maken van de verschillende stemmen in onze Kerk, aan het luisteren naar elkaar en naar de Geest.
De eigenlijke kwestie is deze. Kerk en krant delen een zoeken naar waarheid, maar ze verschillen van visie op de rol van de openbaarheid in die zoektocht. De krant is geneigd waarheidsvinding te zien als ‘aan het licht brengen’, dat wil zeggen: voor het oog en oordeel van de mensen brengen.
De Kerk wil er echter een hoger licht op laten schijnen, wil de waarheid voor het oog en oordeel van God brengen. Maar daarvoor is soms juist beslotenheid nodig, vertrouwelijkheid. Het eerlijke gesprek van hart tot hart vindt immers het beste onder vier ogen plaats. Onze hele praktijk van de biecht is doordrongen van dit inzicht; vanuit een katholiek perspectief is een ‘publieke biecht’ een contradictio in terminis.
Een katholieke krant staat onvermijdelijk in de spagaat tussen die beide zienswijzen. Dat voelen we al veertig jaar, en we zullen het blijven voelen. Ook al niet erg, ook dat zijn we gewend. “Vergroot de ruimte in uw tent”, luidt de titel van het synodale werkdocument, naar Jesaja. De Europese bisschoppen hadden al fijntjes opgemerkt dat een tent nu eenmaal op spanning moet worden gezet door scheerlijnen in tegengestelde richtingen. Dat beeld mag ons vertrouwen geven in de synodale Kerk, en ook in de blijvende betekenis van een katholieke pers.
 |
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad van deze week. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
