<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
image
Commentaar

Veertigdagentijd en ramadan: hoe mediageniek is ons vasten?

Luuk van den Einden 22 maart 2024

Terwijl wij christenen alweer het einde van onze vastenperiode naderen – de berg Golgotha werpt zijn schedelvormige schaduw al op ons – zijn de moslims ongeveer halverwege hun vastenmaand, de ramadan. Door de manier waarop de islamitische kalender werkt, vallen de Veertigdagentijd en de ramadan ongeveer eens per generatie een paar jaar lang in dezelfde periode.

Opvallend contrast

Deze kalendertechnische curiositeit trekt de aandacht naar een ander opvallend fenomeen. In de seculiere media is namelijk een opvallend contrast te bespeuren: waar de ene vastentijd volop aandacht krijgt, gaat de andere onopgemerkt voorbij.

Ik heb op de website van onze oerdegelijke Nederlandse Omroep Stichting gezocht op de term ‘ramadan’, wat vier artikelen over de ramadan van dit jaar in een Nederlandse context opleverde. Toen ik ‘Veertigdagentijd’ intikte, kreeg ik nul resultaten voor 2024.

Het vermaledijde vastentrommeltje

De ramadan is relatief ‘nieuw’ in Nederland, en daarom zou je kunnen zeggen dat het de taak van de media is om dat gebruik uit te leggen aan niet-islamitische Nederlanders.

“Ik kan een eierschaal op mijn kruin zetten en op z’n Calimero’s roepen dat het niet eerlijk is, maar in het Evangelie zegt Onze-Lieve-Heer nergens: blijf aan de zijlijn zitten en doe je beklag”

Maar die verklaring is niet voldoende, want hoeveel niet-christelijke Nederlanders weten nu eigenlijk nog wat de Veertigdagentijd inhoudt? Oudere generaties zullen misschien nog wat anekdotes oplepelen over het vermaledijde vastentrommeltje, maar veel jongere mensen zullen waarschijnlijk niet eens weten dat er een wekenlange tijd voor bezinning aan Pasen voorafgaat.

Makkelijker uit te leggen

Ligt het dan misschien aan het feit dat de Veertigdagentijd, zeker in haar hedendaagse vorm, veel minder vastomlijnd is? De ramadan wordt over het algemeen veel wettischer in de praktijk gebracht: je mag de hele dag niet eten of drinken. Dat is makkelijk uit te leggen, zowel voor moslims als voor journalisten.

image
Een pater franciscaan deelt dadels en water uit aan moslims tijdens de ramadan, in Jericho aan de Westelijke Jordaanoever. Foto: CNS - Debbie Hill

Onze Veertigdagentijd, waarvan de invulling voor iedereen anders is – de een snoept niet, de ander blijft weg van sociale media – is minder makkelijk te verklaren. Geen enkele journalist hoort echter terug te deinzen voor lastige materie, en aangezien bij de NOS niet de minsten in het vak werken, kan dat ook de oorzaak niet zijn.

Gelovige sprakeloosheid

De Veertigdagentijd is een periode van inkeer en zelfreflectie. Misschien hebben wij de onzichtbaarheid van onze vastenperiode ook wel aan onszelf te wijten. Kunnen we nog wel op een begrijpelijke manier uitleggen waarom we vasten, of lijden we aan de gelovige sprakeloosheid waarmee bisschop Gerard de Korte de Nederlandse katholiek ooit diagnosticeerde?

Ik kan een eierschaal op mijn kruin zetten en op z’n Calimero’s roepen dat het niet eerlijk is dat de NOS wél over de ramadan schrijft en niet over de Veertigdagentijd. Maar in het Evangelie zegt Onze-Lieve-Heer nergens: blijf aan de zijlijn zitten en doe je beklag. De opdrachten die Jezus ons geeft, vragen altijd om actie: deel, geef, heb lief.

Waardevol verhaal

Daarom kunnen christenen de ramadan juist als een kans aangrijpen om te laten zien dat wij óók een vastentraditie kennen. Het verhaal dat wij te vertellen hebben, is waardevol – maar we moeten wel ons best doen om anderen van die waarde te overtuigen.

Lees meer!

Dit artikel is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad van deze week.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.