Ramon Mangold is de officieuze ‘hoffotograaf’ van katholiek Nederland. Sinds kort is hij ook directeur van de School voor Fotografie, maar dat betekent niet dat hij stopt met kerkfotografie: “Ik heb nog drie levens nodig om alles te fotograferen.”

Veel tijd voor een interview heeft fotograaf Ramon Mangold (43) eigenlijk niet. Hij moet op het moment dat wij hem bellen alle rode lopers in Utrecht af om het Nederlands Film Festival in beeld te brengen. Hoogtepunt is de uitreiking van de gouden kalveren.

“Weet je dat daar ook een religieus randje aan zit?” vraagt hij. “Het gouden kalf verwijst naar de afgoderij van het joodse volk toen Mozes de tien geboden opstelde. We moeten ons niet laten afleiden door een beeld of de prijs. Het gaat om de inhoudelijke prestatie die is neergezet.”

Zilveren camera

Mangold werd zelf met twee fotoseries in 2016 genomineerd voor de prestigieuze Zilveren Camera. Met zijn serie over bisschop Gerard de Korte van Den Bosch won hij. Voor deze serie mocht hij met de bisschop een heel jaar overal mee naartoe. “Vanaf de eerste keer Bossche bollen eten tot aan het handen schudden met de paus.”

Natuurlijk, Mangold vindt het leuk dat zijn werk in de prijzen viel. Maar dankbaarheid overheerst: “Ik vind het echt een eer als mensen mij het vertrouwen geven dat ik erbij mag zijn.”

Opbouwen van relaties

Dat vertrouwen winnen kost wel tijd. Soms gaan er jaren overheen voordat mensen hem vragen iets persoonlijks te fotograferen, vertelt Mangold. Het opbouwen van relaties is belangrijk om een goede foto te kunnen maken. Daarom ging hij niet apart in een vliegtuig naar de Wereldjongerendagen in Lissabon, maar gewoon tussen de jongeren in de bus mee op reis.

“Dit is ook iets wat ik de studenten op de School voor Fotografie leer”, zegt Mangold, die al achttien jaar docent is op de opleiding. “Vaak geef ik het voorbeeld van het fotograferen van een kok. Bij de eerste afspraak laat de kok zijn keuken zien. De tweede keer loopt de fotograaf de kok nog in de weg. Maar bij de derde afspraak heeft de kok niet eens meer in de gaten dat hij wordt gefotografeerd.”

Nieuwe functie

Het is een mooi bruggetje naar Mangolds nieuwe functie. Toen Saskia te Koppele, oprichter en directeur van de School voor Fotografie, hem vroeg om haar taken over te nemen, was hij niet meteen enthousiast. “Ik ben fotograaf en vind het nog steeds het allerleukst om met de camera op pad te gaan.”

Er dreigde een einde te komen aan de opleiding met vestigingen in Breda, Utrecht en Groningen, wat Mangold aan het hart zou gaan. Hijzelf heeft aan de Kunstacademie Sint Joost in Breda gestudeerd. Daar ligt volgens hem de nadruk op de inhoud en is techniek een wat ondergeschoven kindje. Bij de fotovakschool is dat eerder andersom. “Wij willen met onze opleiding graag de middenkoers varen.”

Jörgen Janssens, ooit student aan de School voor Fotografie, nu docent, werd mededirecteur. Het pad voor Mangold was hiermee geplaveid en hij richt zich nu voornamelijk op de creatief inhoudelijke kant.

Kerkfotografie zal er voorlopig niet als vak gegeven worden. Mangold moet bekennen dat het thema ‘spiritualiteit’ een aantal jaren geleden erg in zwang kwam, maar dat de belangstelling weer afneemt. Zelf begon hij met kerkfotografie in 2006, toen hij besloot de wijding van bisschop Hans van den Hende in Breda te fotograferen. “Ik dacht: als ik dit niet doe, krijg ik eeuwig spijt.” Sindsdien brengt hij grote en kleine elementen van de katholieke Kerk in beeld.

In 2017 kwam zijn fotoboek Katholiek Brabant uit. “Mensen vroegen me: ‘Wat nu?’ Ik antwoordde: ‘Ik ben nog lang niet klaar. De Kerk is zo groot; ik heb nog wel drie levens nodig om alles te fotograferen’.”

Liefde voor de Kerk

Zes jaar later vindt Mangold dat nog steeds. “Zelfs sluitingen kunnen mooi zijn. Meestal zit de kerk juist op de laatste dag stampvol. Zo’n laatste moment is natuurlijk vervelend, maar heeft ook iets bijzonders.”

Zijn liefde voor de Kerk helpt hem met het maken van mooie beelden. “Ik ben een inhoudelijk betrokken fotograaf. De beste fotografie gaat meestal over onderwerpen die nauw aan het hart liggen. Als de fotograaf blij is, zie je dat aan zijn werk terug.”

‘Katholiek ambassadeur’

Ook al heeft Mangold kerkfotografie als hoofdmoot, hij werkt ook voor landelijke en regionale kranten. Dit geeft hem de mogelijkheid om “sociale of culturele zaken voor het voetlicht brengen”, iets waar hij al zijn hele loopbaan een voorkeur voor heeft.

Daarbij voelt hij zich “katholiek ambassadeur in de seculiere media. Redacties houden van mooie mensenverhalen en vinden kloosters of bedevaartoorden als Lourdes prachtig. Regelmatig wijs ik redacties op dingen die in de Kerk gebeuren”.

Al het moois vastleggen

Met een zoon van veertien, een baby op komst en zijn nieuwe taken bij de School voor Fotografie zal hij zijn werk “strak moeten organiseren”. Maar van stoppen met kerkfotografie is geen sprake. Mangold is alweer begonnen met een fotoserie van Nederlanders die om hun geloof ergens anders op de wereld wonen. “Ik wil heel graag al het moois van de Kerk zo goed mogelijk vastleggen.”