Hij besloot in te treden bij de norbertijnen in de VS, maar keerde uiteindelijk weer terug naar het pastoraat. De vierjarige ervaring in de St. Norbert Abbey in Wisconsin was heftig, maar ook waardevol, vertelt pastoor Peter Ambting (51).

Ambting was nog maar een paar maanden kapelaan in Arnhem toen hij ernstig ziek werd. Er bleek een tumor in een van zijn longen te zitten. “Het was een ander soort kanker dan longkanker, die beter te behandelen was. In juni werd het gevonden, voor Kerstmis ging ik weer aan de slag.”

Kerken sluiten

Na de ervaring in Arnhem kwam in 2010 de benoeming tot pastoor in Doetinchem. Een mooie parochie in een kleine stad, aldus Ambting. “Wij hebben al snel een plan gemaakt om vier van de acht kerken te sluiten. Dat was niet makkelijk, maar uiteindelijk is dat wel goed gegaan.”

Toen dit proces achter de rug was, kwam het bisdom met de vraag of Ambting elf kerken erbij wilde nemen. In die parochie mocht hij leiding geven aan de uitvoering van het plan om zeven kerken te sluiten.

Te veel management

“Ik was hier in eerste instantie niet zo blij mee. Ik heb er zelfs wakker van gelegen.” Ambting stuitte dan ook op hevige weerstand. “Onze parochie was een van de eerste parochies die kerken ging sluiten. De weerstand was groot. Nu is men er wel wat meer aan gewend. Het was geen makkelijke tijd, je stelt mensen teleur.”

Het pastoraat bracht ook andere moeilijkheden met zich mee. “Ik werkte keihard, maar ik zag alleen maar krimp. Daarnaast was ik voor tachtig procent aan het managen en voor twintig procent pastoraal bezig. Dat was volstrekt niet in balans.”

Gemeenschapsleven

Tegelijkertijd liep Ambting al heel lang met een ander idee. Toen hij jong was, kwam hij in contact met de orde van de norbertijnen. “Ik voelde mij al heel lang aangetrokken tot het gemeenschapsleven. Dat kunnen combineren met het werken in de wereld sprak mij aan. Ik ben daar altijd over blijven praten met mijn geestelijk begeleider. Tegelijkertijd was ik ook heel graag pastoor. Dat is altijd een rode draad in mijn priesterschap geweest.”

Zijn geestelijke begeleider nodigde Ambting uit om uit te zoeken of intreden bij de norbertijnen niet iets voor hem zou zijn. “Ik bleef er maar over praten. ‘Volgens mij moet je een keer die stap gaan zetten’, zei hij. Daarnaast was ik al in de veertig. Als ik de beslissing later zou nemen, was ik te oud geweest.”

Niet de juiste stap

In 2017 hakte Ambting de knoop door: hij stopte met het pastoraat en verhuisde naar de St. Norbert Abbey in het Amerikaanse Wisconsin. “Het is geen vlucht geweest uit de parochie. De kerken die dicht moesten, waren gesloten. Na de fusie ben ik weggegaan, mijn taak zat erop. De moeilijkheden in de parochie en de roeping tot het klooster waren twee processen die naast elkaar liepen. Maar er was natuurlijk wel een wisselwerking.”

Eenmaal aangekomen in de VS, merkte Ambting al heel snel dat de stap niet de juiste voor hem was. “Het ging al mis tijdens mijn eerste jaar. Ineens kwamen een aantal misbruikgevallen naar buiten, waar het klooster bij betrokken was. Ze hadden plaatsgevonden in het verleden, maar waren niet goed afgehandeld of zelfs niet gemeld.”

Meer tijd nemen

“Ik moet hier weg”, dacht Ambting. “Ik heb dat ook tegen mijn novicemeester gezegd. Hij raadde mij aan om meer tijd te nemen: ‘Je tijdelijke geloften zijn nog niet je eeuwige geloften. Daarmee koop je tijd om je roeping beter te onderzoeken’. Dat vond ik een wijs advies. Het gaf mij tijd om er rustig over na te denken.”

Nadat Ambting zijn tijdelijke geloften had afgelegd kreeg hij meer taken. Hij werkte als ziekenhuiskapelaan en was ook actief op een universiteit. Het samen bidden van de getijden naast het pastorale werk beviel goed en was verdiepend. Vervolgens werd hij administrator in een bruisende Amerikaanse parochie.

Hiërarchie dicht op de huid

Maar er kwamen nieuwe situaties die de priester uiteindelijk zouden doen beslissen om het klooster achter zich te laten. Ambting kreeg steeds meer moeite met de leiding, die in zijn ogen niet altijd redelijk was.

“Ik had mijn vrijheid. Maar ik vond dat het leiderschap zich vrij inconsequent en autocratisch opstelde. Ik probeerde me redelijk op te stellen, maar vond toch dat het leiderschap niet iedereen gelijk behandelde. Als je parochiepriester bent geweest, ben je best autonoom. In mijn ogen leverde ik te veel autonomie in. En in zo’n klooster komt de hiërarchie dan heel dicht op de huid.”

Serieuze problemen

Daarnaast waren er binnen de kloostergemeenschap serieuze problemen. “Er waren medebroeders met psychische problemen. De misbruikkwesties hadden hun weerslag op de gemeenschap. In de abdij woonden daders en slachtoffers van misbruik samen in een huis. Er woedden allerlei veenbranden in de gemeenschap, maar daar werd eigenlijk niet over gepraat. Dit alles en niet weten hoe ik verder moest, heeft mij best wel in een crisis gebracht.”

De crisis pakte uiteindelijk positief uit voor Ambting. “Het heeft mijn roeping verdiept en mij meer vrijheid gegeven. Het is heel zuiverend geweest: ik voelde echt dat God wilde dat ik priester was. Maar het klooster was blijkbaar te hoog gegrepen voor mij.”

In 2021 hakte Ambting uiteindelijk de knoop door: hij besloot om terug te keren naar Nederland. Opnieuw als parochiepriester, maar nu in een nieuwe parochie. Spijt van deze keuze heeft hij niet. “Pastoor zijn is het mooiste wat er is.”