De relieken van de heilige Bernadette Soubirous, het meisje dat in Lourdes Maria zag, begonnen maandag in Zuid-Limburg aan hun rondgang door de Nederlandse bisdommen. Met onder meer – toepasselijker en katholieker wordt het niet – een lichtjesprocessie naar de oudste Lourdesgrot van ons land.

“Nee, ik ben nog nooit in Lourdes geweest”, zegt een lid van het dragersgilde. Hij lacht. “Je bent al de tweede die dat vraagt!”

Aftrap

“Het staat wel op de lijst”, merkt zijn kompaan op. En de drager, als hij ontdekt dat de verslaggever er wel geweest is: “Is het daar niet te commercieel?” In het stadje, ja, maar in het heiligdom zelf niet, stellen we hem gerust.

Bovendien: als de katholiek (nog) niet naar Lourdes kan gaan, kan Lourdes altijd nog naar de katholiek komen. Dat is immers precies wat er op Tweede Paasdag in Maastricht gebeurt, waar de kleine reliekschrijn van Bernadette Soubirous zijn tournee door de Nederlandse bisdommen aftrapt.

Honderdvijftigste verjaardag

Het is zeven uur ’s avonds en een lichtjesprocessie met de schrijn staat op punt van beginnen. Van de kerk van Sint-Pieter Beneden, aan de voet van de Sint-Pietersberg in de stad, gaat het gestaag licht omhoog, naar de 1300 meter verder op de flank van diezelfde heuvel gelegen Lourdesgrot, de oudste van Nederland.

Die dateert al van 1874, net zestien jaar na de verschijningen van Maria aan Bernadette, en viert dit jaar dus de honderdvijftigste verjaardag. Aanvankelijk voor privégebruik bedoeld – hij werd na een Lourdesbedevaart gebouwd door de familie die het riante landhuis erachter bewoonde – trok de grot al gauw mensen uit de omgeving die zich geen reis naar Zuid-Frankrijk konden veroorloven.

En dus verscheen er na enige tijd in de muur aan de straatkant een bescheiden deur, die er nog altijd zit en waardoor nog altijd mensen de grot betreden om te bidden of er een kaars op te steken.

De stenen met opschriften aan de muur – sommige zijn zo oud dat ze bijna niet meer te lezen zijn – getuigen in stilte: er wordt hier geluisterd.

‘O Sterre der Zee’

Dat is ook de ervaring van een man uit het naburige Vlaamse dorpje Kanne die vanavond meeloopt. “Ik heb al heel lang een grote adoratie voor Bernadette en Maria en ben vaker in Lourdes geweest”, vertelt hij. “Ik ben ooit voor een operatie in de grot hier komen bidden. Die operatie verliep goed, dus ben ik dat blijven doen. Ik kom hier bijna iedere dag.”

Hij is blij met de opkomst. “Zo’n lange processie heb ik hier nog nooit gezien.” De stoet telt buiten de koren, dragers, geestelijken en acolieten zo’n 110 tot 120 mensen – de meesten dragen een kaarsje. Ze trekken in trage stap naar boven, badend in gouden zonlicht.

Hier en daar staan mensen in hun voortuin of op hun oprit toe te kijken. Sommigen zingen uit het hoofd mee met het lokaal bekende Marialied O Sterre der Zee – naar het populaire genadebeeld in de gelijknamige basiliek, beneden in het stadscentrum.

Eenentwintigste-eeuwse processie

Heel even dreigt er reuring, als een bezorger van een online supermarkt met zijn elektrische wagentje de stoet wil doorsnijden. Hij wordt tegengehouden, op zijn “Maar dan kom ik te laat!” volgt een resoluut: “Je mag daar toch niet in, het is een eenrichtingsweg.” We zien hem even later druk gebarend bellen met zijn klant.

Dat we ons in een eenentwintigste-eeuwse processie bevinden, blijkt ook uit de mobiele telefoon die in de stoet afgaat. Voordat er iemand echt over kan mopperen, klinkt het hardop: “Wablief? Ja, ik ben mee aan het lopen in de processie.” Het kost enige moeite het gezicht in de plooi te houden en niet in lachen uit te barsten – een vriendelijke lach, wel te verstaan.

Gebed en gezang

Met de deelname van ook een aantal kinderen en jongeren (buitenlandse studenten, van het zeer actieve studentenpastoraat in de stad) moet je, zo net na Pasen, toch even denken aan die mooie term, ‘Gods volk onderweg’.

Er wordt hier en daar gepraat, zeker, er klinkt soms geroezemoes, maar zodra er een flard gebed of gezang doordringt van elders in de stoet, vallen de mensen in alsof ze in Lourdes zelf zijn.

‘Zeker een 9’

Jan Vries, pastoor van de al genoemde Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, looft Bernadette in de afsluitende gebedsdienst in de grot niet voor niets als “een zeer toegankelijke, populaire heilige”.

Eerder op de dag had een televisieploeg hem gevraagd om haar een cijfer te geven op een schaal van 1 op 10. “Zeker een 9”, antwoordde hij naar eigen zeggen. De 10 – “een dikke tien” – was immers al vergeven: aan Maria, “natuurlijk”. Toepasselijker – en katholieker – wordt het niet.