Een aalmoezenier in de Amerikaanse staat Indiana heeft tevergeefs om uitstel van de executie van een terdoodveroordeelde gevraagd. De rechter wees zijn verzoek af; de executie van Dustin Honken vindt alsnog komende vrijdag plaats.

Pater Mark O’Keefe, een benedictijner monnik, had bij de rechter om uitstel gevraagd tot er een vaccin of behandeling voor het coronavirus is. Zo zou hij Honken kunnen bijstaan zonder risico op besmetting met het virus. O’Keefe begeleidt de man al jaren en heeft toestemming om hem kort voor zijn executie de laatste sacramenten toe te dienen.

‘Groot persoonlijk risico’

De priester deed zijn verzoek samen met een boeddhistische monnik die een andere terdoodveroordeelde bijstaat. Zij stellen dat de voorgenomen executie vanwege het corona “een groot persoonlijk risico” voor hen inhoudt.

Ook O’Keefe’s advocaat Wallace onderschreef dat executies momenteel niet door zouden moeten gaan, “midden in een pandemie en met grootschalige corona-uitbraken in de gevangenissen”.

‘Grote spirituele groei’

Ook kardinaal Joseph Tobin van Newark bepleitte uitstel van executie voor Honken. Toen hij nog aartsbisschop was, bezocht Tobin hem vaak. Hij zag bij Honken “grote spirituele groei in geloof en compassie. Ik zag die groei in onze ontmoetingen, enkele jaren geleden, en die groei zet tot op heden door”.

Tobin erkende de ernst van de misdaden die Honken gepleegd heeft, maar zijn executie zal volgens de kardinaal “op geen enkele manier rechtvaardigheid herstellen of de slachtoffers troosten”.

Oordeel rechter

Volgens de rechter zou O’Keefe echter onvoldoende kunnen onderbouwen dat de executie zijn religieuze en procedurele rechten zou schenden. De pandemie houdt volgens de rechter geen verzwaring of belemmering in van de taken van de geestelijk begeleiders.

Daarnaast zou O’Keefe hebben moeten aantonen dat de overheid individuen aanzet tot handelen tegen hun religieuze opvattingen in. Het vaststellen van een datum voor een executie valt daar volgens de rechter niet onder.

‘Gedwongen keuze’

Advocaat Wallace stelt daarop dat “het eerste amendement uit de Amerikaanse grondwet de overheid tegenhoudt om beperkingen te stellen aan het recht van een individu om zijn religie uit te oefenen, tenzij sprake is van bijzondere betrokkenheid van de overheid”.

Daar is in deze situatie geen sprake van, aldus Wallace. O’Keefe wordt daardoor onterecht “gedwongen om te kiezen tussen het uitoefenen van zijn religieuze plichten en het beschermen van zijn en andermans gezondheid”.

‘Klimaat van geweld’

Kardinaal Tobin stelt dat de voorgenomen executie de Amerikaanse overheid reduceert tot het niveau van een moordenaar. “Dit zal een klimaat van geweld in stand houden dat onze samenleving op vele manieren perverteert.”

Kerk en doodstraf

Hoewel de katholieke Kerk de doodstraf niet als intrinsiek kwaad beschouwt, hebben alle recente pausen dit verschijnsel in de westerse wereld veroordeeld.

Paus Franciscus paste de Catechismus van de Katholieke Kerk op dit punt aan. Zei die eerder nog dat de doodstraf onder bepaalde omstandigheden toelaatbaar was, nu wordt zij ontoelaatbaar genoemd.