In Zuid-Frankrijk wordt druk gewerkt aan een opvanghuis voor priesters met een burn-out. Het initiatief is hard nodig: een op de vijf Franse priesters vertoont serieuze vermoeidheidsklachten.

Het Maison Barnabé, oftewel het Barnabashuis, vernoemd naar een vroegchristelijke leider, wordt ingericht in een zeventiende-eeuws kasteeltje in Vauvert, een dorp in de buurt van het Zuid-Franse Montpellier.

Momenteel zijn de initiatiefnemers druk bezig met de voorbereidingen: het is de bedoeling dat tegen Pasen de eerste drie overspannen priesters opgevangen kunnen worden. Uiteindelijk moet het Maison Barnabé plaats bieden aan tien priesters die burn-outklachten hebben.

Schrikbarende resultaten

De aanleiding was een onderzoek naar de werkdruk onder priesters, dat in opdracht van de Franse bisschoppenconferentie landelijk werd uitgevoerd in 2020. Dat onderzoek leverde schrikbarende resultaten: 220 priesters (twee procent van het totaal) kampten met een zware burn-out en zo’n 800 priesters bleken rond te lopen met een depressie.

Lees ook ‘De computer crashte. Op dat moment crashte ik ook’

 
De helft van de priesters gaf aan vaak een buitensporige werklast te moeten torsen; de gemiddelde werkweek onder Franse priesters bleek 57,7 uur te bedragen. Bijna een op de vijf priesters rapporteerde symptomen van ernstige mentale vermoeidheid.

‘Niemand om mee te praten’

Het initiatief werd bijna vier jaar opgestart door Olivier en Hina Lefrançois, een echtpaar dat al jaren actief is in het bisdom Nîmes. Dat is hard nodig, zegt ze in een interview met de lokale krant La Gazette de Nîmes: “Priesters moeten tegenwoordig een enorm werkgebied bedienen en zijn vaak overwerkt. In veel gevallen hebben ze niemand om mee te praten.”

In het Maison Barnabé doorlopen priesters allereerst een evaluatie met een psycholoog en een andere priester. Op basis daarvan wordt een persoonlijk programma samengesteld voor hun verblijf, dat maximaal een jaar kan duren. De nadruk ligt daarbij meer op bezigheden met de handen dan met het hoofd.

‘Gevarieerde taken’

“We willen de priesters gevarieerde en concrete taken aanbieden, zoals die in een gezin te vinden zijn”, legt Hina uit aan La Croix. Ze denkt daarbij aan koken, tuinieren en knutselen, maar bijvoorbeeld ook sporten of schilderen.

Er zal worden gewerkt aan de fysieke gezondheid van priesters door te letten op gezond eten en bewegen, maar ook de spirituele kant krijgt aandacht.

Het priesterrusthuis past in de visie van het Vaticaan. Al in 1994 pleitte de Congregatie voor de Clerus (tegenwoordig een Dicasterie) voor plekken waar priesters “fysiek, mentaal en spiritueel” herstel konden vinden. Dat advies werd in 2013 nog eens met klem herhaald door het Vaticaan.

Geen zorg of straf

Het Maison Barnabé is heel nadrukkelijk een rusthuis en geen zorginstelling, aldus priester Benoît Caulle, die ook betrokken is bij het project. Priesters die intensieve psychologische hulp nodig hebben, kunnen buiten het rusthuis begeleiding krijgen.

Ook is het Maison Barnabé niet bedoeld als strafmaatregel of makkelijke oplossing voor bisschoppen die met een priester in hun maag zitten, vervolgt Caulle. Alleen actieve priesters die zelf hebben aangegeven dat ze hulp willen, kunnen er terecht. “We gaan geen priesters aanvaarden die door een bisschop hier geplaatst worden omdat hij niet meer weet wat hij met hen aan moet.”

Evenmin is het huis bedoeld voor “priesters die ergens voor veroordeeld zijn of die met een verslaving kampen”, zegt Olivier Lefrançois. “Die kunnen beter opgevangen worden in andere instellingen.”