In Heerlen is na een kort ziekbed arabist Martin Janssen (63) overleden. Janssen was sinds 2010 aan Katholiek Nieuwsblad verbonden als Midden-Oostencorrespondent.

Hij kon smakelijk vertellen over het Midden-Oosten. Als Martin Janssen terug in Nederland was en onze redactie bezocht, trakteerde hij graag op anekdotes over de soms bizarre bureaucratie aldaar en over het wantrouwen van de autoriteiten waarmee hij onvermijdelijk te maken kreeg. Als arabist kon hij zich blijven verbazen over culturele eigenaardigheden in het Midden-Oosten, maar cynisch werd hij nooit. Je merkte ook aan alles dat hij hield van de landen en mensen daar.

Brede context

Dat maakte hem ook zo’n uitstekende correspondent voor deze regio. Hij was geen verslaggever van de dagelijkse gebeurtenissen, maar dat zou ook niet passen bij een medium als KN. In plaats daarvan legde hij zich toe op het vertellen van achtergrondverhalen en analyses, met veel verstand van zaken.

Kenmerkend voor zijn artikelen was een langer geheugen dan je doorgaans in de journalistiek aantreft. Hij zette actuele conflicten in een breder historisch perspectief, plaatste die in de context van ontwikkelingen die decennia, soms zelfs eeuwen eerder hadden plaatsgevonden. Ook vroeg hij consequent aandacht voor de penibele positie van christenen in de regio. Door lezers werd zijn unieke geluid zeer gewaardeerd, zo bleek steevast uit de reacties op zijn artikelen.

Overwogen om priester te worden

Martin Janssen werd geboren in het Limburgse Geleen. Op zijn katholieke opvoeding bleef hij dankbaar terugkijken. “Ik heb zelfs lange tijd overwogen om priester te worden, maar daar was ik uiteindelijk te ongedurig, rebels en tegendraads voor”, zei hij eens tegen het Reformatorisch Dagblad, waar hij ook voor schreef. “Dat kon ik de kerk toch niet aandoen.”

In 2001 – hij was toen al 41 – begon hij aan een studie Arabisch. Om de taal echt te leren, wilde hij een jaartje extra studeren in het Midden-Oosten. Daarom verhuisde hij in 2006 naar Damascus, Syrië. Dat ene jaartje werden twee jaartjes, en toen “was ik zo verknocht aan Damascus dat ik niet meer weg wilde”, zo vertelde hij eens in een interview in KN. “Ik vond werkzaamheden als arabist en vond dat je eigenlijk zelf in de Arabische wereld moest wonen om er serieus over te kunnen schrijven.”

Burgeroorlog

In 2010 werd hij correspondent voor Katholiek Nieuwsblad vanuit Damascus. Een jaar later brak echter de Syrische burgeroorlog uit, en zag hij zich gedwongen om – “met pijn in het hart” – het land te verlaten. Zijn nieuwe standplaats werd Amman, de hoofdstad van Jordanië. “Jordanië ligt in het hart van de Arabische wereld en door de vluchtelingenstromen lijken hier alle problemen van de regio samen te komen”, zei hij erover.

Hij ging er zich volledig thuis voelen, al bleef hij met wantrouwen en vooroordelen te maken hebben. “In Jordanië denken mensen altijd automatisch dat westerlingen met Israël heulen en niet geïnteresseerd zijn in Palestijnen. In gesprekken kun je altijd veel duidelijk maken.”

Ziekte

Medio januari van dit jaar stuurde hij de redactie een e-mail. Sinds november had hij zich niet goed gevoeld – weinig eetlust, geen energie. Uit onderzoek in het ziekenhuis was gebleken dat hij kanker had, met flink wat uitzaaiingen. “Gisteren heb ik te horen gekregen dat er niets meer aan te doen is”, voegde hij eraan toe. “Ik weet momenteel niet wat me nog te wachten staat.”

Nog geen maand later volgde het bericht van een naaste vriend, dat Martin Janssen op zondag 11 februari in Heerlen is overleden, nog maar 63 jaar oud. Hij zal gemist worden door de lezers en medewerkers van KN. Dat hij mag rusten in vrede.