Ik zag onlangs op YouTube een goed filmpje van bisschop Robert Barron. Hij had het gemaakt naar aanleiding van de onthullingen over de misdragingen van Jean Vanier.
In het filmpje vergelijkt Barron de zondaar met een alcoholist. Als een dronkaard zich ten einde raad tot het twaalfstappenprogramma van de Anonieme Alcoholisten wendt, erkent hij dat hij hulp nodig heeft. Hulp van een hogere macht en van andere mensen om van de fles af te kunnen blijven. Tegelijk echter weet hij dat hij altijd iemand zal zijn die aan het genezen is, niet iemand die genezen is. Er bestaat geen ex-alcoholist. Er is altijd gevaar dat hij terugglijdt in zijn verslaving.
Zo is het ook met ons zondaars. Geen mens op deze aarde is volmaakt en zonder zonde. Hopelijk streven we naar heiligheid, maar niemand is een ex-zondaar, niemand is volledig genezen. Na onze doop mag de erfzonde ten diepste verslagen zijn, maar de tondel van de zonde – de fomes peccati, het gevolg van de erfzonde – blijft gloeien. We kunnen allemaal in steeds diepere zonden vervallen.
Niets van dit alles is bedoeld om op enigerlei wijze goed te praten wat Jean Vanier gedaan heeft. Ik heb een paar jaar in een L’Arche-gemeenschap gewoond. Een dierbare vriend uit die tijd, iemand die ik letterlijk nog nooit een onvertogen woord heb horen zeggen, was kwaad en zei: “Hoe kan iemand zijn vertrouwenspositie zo misbruiken? Hoe kan hij geen onderscheid hebben gemaakt tussen Jezus en zijn driften?”
Als voormalig doctoraalstudent theologie voegde hij er ook nog aan toe: “Wat betekent dat voor al zijn boeken? In hoeverre zijn die een projectie van zijn eigen gevoelens, verlangens en gedachten op zijn uitleg van het Goddelijke?”
“Bisschop Robert Barron heeft gelijk als hij zegt dat de zaak Vanier ons iets kan leren”
Tweet dit!
Ik zelf heb in het verleden al eens geschreven dat ik gemengde gevoelens heb over mijn tijd in de Ark. Niet wat de gehandicapte mensen betreft: als ik een gehandicapt kind had, zou ik het graag in een Arkgemeenschap zien.
Mijn bedenkingen liggen deels in de psychologiserende spiritualiteit van de Ark, die soms een variant leken te zijn op “Ik ben oké, jij bent oké. We zijn allemaal oké zoals we zijn en wat we ook doen, omdat God van ons houdt”. Vaniers gedrag past daarin. Mijn vrouw, die langer dan ik in L’Arche woonde, was wat praktischer in haar oordeel. “In ’s hemelsnaam, hij woonde toch in Frankrijk? Waarom nam hij niet gewoon een maîtresse?”
Ik ben boos op Jean Vanier, en op de mensen die zijn schandelijke misdragingen mogelijk hebben gemaakt. Maar boosheid lost niks op en helpt niemand, zeker de slachtoffers niet. Maar Barron heeft gelijk als hij zegt dat de zaak Vanier ons iets kan leren: namelijk dat we niet hoogmoedig moeten denken dat we beter zijn dan hij omdat wij zeker nooit zoiets zullen doen.
Natuurlijk, ik hoop van harte dat niemand ooit zoiets doet. Maar het is goed – zeker in de Veertigdagentijd – om je te realiseren dat we allemaal beïnvloed worden door de fomes pecatti. Ik kan de wereld niet repareren, maar ik kan mezelf wel meer toeleggen op het streven naar heiligheid.
Kees Heesters is politiek filosoof en werkzaam in het Amerikaanse Baltimore. Hij schrijft elke drie weken een column in Katholiek Nieuwsblad.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
