Mijn moeder heeft altijd voor ons gezorgd. Eerlijk gezegd – ik ben met mijn 35 jaar de jongste en mijn oudste broer is 44 – doet ze dat nog steeds. Toen ik opgroeide, was zij thuis. Tussen de middag hoefde ik niet ‘over te blijven’, maar kon ik thuis eten.

Mijn vader werkte. Voordat ik werd geboren reed hij vier dagen per week naar Duitsland om bloemen te verkopen, later bleef hij in Nederland. Hij bouwde een eigen bedrijf op en werkte hard en veel: om kwart over drie ’s nachts ging zijn wekker en om een uurtje of vier, vijf ’s middags kwam hij thuis.

Mijn moeder zorgde voor de boodschappen en het eten. Mijn moeder bestierde het gezin, mijn vader de publieke ruimte. En dat werkte. Was hij niet overleden, dan waren ze gewoon nog samen geweest.

Vreemd om nu over deze dynamiek te lezen alsof het een extreemrechtse droom is. Dat mijn moeder met terugwerkende kracht een tradwife is. Natuurlijk snap ik het verschil wel. Voor mijn ouders, die eind jaren zeventig trouwden, was het nog onderdeel van de loop der dingen.

Nu is het een bewuste keuze. Maar dat kunnen we vrouwen niet verwijten: iedere levensstijl is nu een keuze – dat is wat de sociologen die spreken over een “reflexieve moderniteit” keer op keer laten zien. Iedere invulling van het leven is afhankelijk van talloze keuzes die van dag tot dag gemaakt worden. Het heeft geen zin om dat verdacht te maken.

Problematischer vind ik dat deze vrouwen een tradwive worden omdat het nu eenmaal recht zou doen aan de biologie van man en vrouw. Lijkt mij nogal deterministisch en ahistorisch. Ze weten niet, en ik weet dat ook nog niet zo lang, hoezeer ons man- en vrouwbeeld gevormd is door de negentiende eeuw en de ontwikkeling van de natiestaat: het ideaal van mannelijkheid werd vanaf toen bereid zijn te sterven voor je vaderland, het ideaal van vrouwelijkheid om te baren voor je vaderland.

Tradwives – iets aan ze irriteert me. Wat precies, weet ik niet goed. Het voelt onoprecht, neurotisch, misschien is het omdat zij het zelf óók als politiek statement presenteren. De heftigheid van de reactie doet me echter denken dat ze iets wezenlijks van ons systeem raken: iedereen moet een schakel worden in het economisch systeem – en wee degene die dat, slechts door haar handelen, durft te bevragen.

Het belangrijkst blijft wel, denk ik, om het kaf van het koren te scheiden: aan de ene kant de tradwives die zichzelf als soldaat in een cultuurstrijd zien – wat niet hetzelfde is als extreemrechts – en aan de andere kant gewoon de vrouwen die liever voor de kinderen zorgen dan mee te rennen in de race die iedereen een burn-out bezorgt. Maria had tenslotte ook geen carrière, en toch is zij de grootste en meest heilige vrouw van allen gebleken.

Peter van Duyvenvoorde is schrijver en filosoof. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.