“Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven,” zei Jezus.

“Wacht,” reageerde iemand die meeluisterde, “dat zijn wel heel straffe woorden. Zouden we daar niet beter ‘een MiddenWeg’ van kunnen maken?”

“Ja!,” stemde iemand anders in, “een MiddenWeg! Er zijn ten slotte zoveel wegen die naar Rome leiden, we moeten het niet te moeilijk maken.” Instemmend gemompel vanuit de menigte.

“En ‘de Waarheid’ kan eigenlijk ook niet echt!,” bemoeide een vrouw zich ermee, “ik vind dat er een sterretje achter moet, zo: ‘de Waarheid*’. Er zijn vele waarheden, iedereen heeft er één. We moeten goed uitkijken dat we niemand tegen de borst stoten.” Applaus volgde.

“Inderdaad, wie zijn wij om te oordelen over iemands waarheid? Het kan heel kwetsend zijn om iemand te vertellen dat ’ie fout zit. Waar is de toegankelijkheid dan?”, voegde de eerste die had gesproken eraan toe. Men begon een beetje door elkaar te praten, en na enig heen en weer gediscussieer waren ze het erover eens: zo was het al beter.

Iemands leven

“Nu de laatste nog,” zo nam een ander het woord. “HET Leven is erg definitief. Alsof het de enige optie is. Daar is toch geen ruimte voor dialoog?”

“Ik vind dat we daar ‘iemands’ Leven van moeten maken. Dat is relevanter in deze wereld. Voor de een is het Leven ten slotte iets anders dan voor de ander, we moeten ons een beetje aan elkaar aanpassen en rekening met elkaar houden,” zei de vrouw van eerder weer, trots op haar vindingrijkheid. “Ja!,” juichte iedereen, “dat is pas solidariteit!” En ze gaven elkaar schouderklopjes en schudden handen met elkaar, en gingen lekker in dialoog, en vertelden elkaar over de godenbeeldjes die ze thuis hadden staan en hoe alle spiritualiteiten eigenlijk hetzelfde waren.

Niemand had in de gaten dat Jezus intussen zwijgend toe stond te kijken, en toen Hij opmerkte dat niemand Hem eigenlijk meer zag, week Hij uit naar het Midden-Oosten en naar Azië om daar het Goede Nieuws bekend te maken.

Satire

Het bovenstaande verhaal is niet helemaal verzonnen; daar zou ik wel een heel bonte fantasie voor moeten hebben. Wie verzint zoiets?

We kunnen vandaag voldoende inspiratie voor satire uit de actualiteiten halen, en ik weet niet in hoeverre dat iets positiefs is. Over het algemeen geldt: hoe meer karikaturen er gemaakt kunnen worden van personen of situaties, hoe meer er niet deugt. Of: hoe minder karikaturen er gemaakt worden, hoe meer de stem der kritiek verstomt.

Wat is het verschil tussen een middenweg zoeken en conformeren? Dit is niet bedoeld als een soort retorische vraag: het is een oprechte uitnodiging om erover na te denken.

En wat betekent in de wereld zijn, maar niet van de wereld? Dat bedoel ik heel praktisch. Wat doet iemand die niet van de wereld is en er slechts in leeft, als in een tijdelijke verblijfplaats? Betekent dat dat het leven als christen comfortabel en zo aangenaam mogelijk zou moeten zijn? Zonder vervolging, zonder lijden? Dezelfde Jezus die opdroeg niet te oordelen en elkaar lief te hebben, verzekerde ons dat Hij niet was gekomen om vrede te brengen, maar het zwaard.

Een andere positie

Een bewust gekozen vergelijking met een duidelijke uitleg. Familieleden zullen tegenover elkaar komen te staan, vijanden worden huisgenoten. Waarom?

Omdat de keuze om Jezus te volgen een radicale keuze is, die niet iedereen blij zal maken en waardoor niet overal de lieve vrede bewaard zal kunnen worden. Een keuze die weerstand op zou moeten wekken, wrijving. Een keuze die jou als volgeling van de Weg in een andere positie plaatst dan wie die Weg niet volgt.

Let wel: een andere positie. Niet een betere.

Het zwaard en het kruis

“Wie meer van zijn eigen vader of moeder houdt dan van Mij, is Mij niet waard. (…) Wie zijn leven probeert te behouden, zal het verliezen, maar wie het verliest om Mijnentwil, zal het behouden.” Oftewel: wie wat dan ook in de wereld hoger acht dan Hem, wie vast probeert te houden aan wat dan ook buiten Hem, kan zich niet Zijn volgeling noemen. En wie zich vast wil klampen aan zijn eigen leven, de dood niet in de ogen durft te kijken in de wetenschap dat er een groter goed is dan het leven, kan zich niet Zijn volgeling noemen.

Jezus is niet gekomen om regenbogen, bloemetjes, eenhoorns en roze wolken te brengen. Jezus is niet gekomen om alle mensen arm in arm en heen en weer wiegend “kumbaya my Lord” te laten zingen – althans, nog niet. Jezus is gekomen om het zwaard te brengen en het kruis, dat ieder van ons op moet tillen en over een nauwe, moeilijke weg moet slepen. Waarheen? Naar Golgotha. En dat brengt ons bij het goede nieuws: vergeving van zonde en eeuwig Leven.

Jezus is dus werkelijk de Weg, de Waarheid en het Leven – en niets minder dan dat. Leef dat.