Als kind keek ik, rond 1950, naar een neomist, een pas in de Bossche kathedraal gewijde priester in onze parochie, die tussen zijn ouders in toog en met de steek op het hoofd, onder een ereboog met het opschrift ‘alter Christus’ in processie naar de kerk trok.
Twintig jaar later, toen ik zelf kort na 1968 in die parochiekerk – niet in de kathedraal, want te hiërarchisch – tot priester werd gewijd, droeg ik een keurige zwarte stropdas en ontbrak ieder uiterlijk vertoon. Binnen de Kerk in Noordwest-Europa was het accent sterk veranderd: minder aandacht voor de levensstaat, meer nadruk op de pastorale functie.
“De celibataire priester maakt de roeping tot heiligheid die wij allemaal delen op unieke wijze zichtbaar”
Tweet dit!
Tot op de dag van heden is in de Westerse Kerk het priesterambt verbonden met het celibaat, de blijvend ongehuwde levenswijze. Een zeldzame uitzondering vinden we in enkele canoniek wel omschreven situaties, zoals wanneer een gehuwde dominee katholiek wordt en tot priester wenst te worden gewijd.
Zoals het christelijk huwelijk een sacrament is dat man en vrouw elkaar toedienen ter wederzijdse verrijking, zo toont de verbinding tussen priesterschap en celibaat dat de ambtswijding een sacrament is ‘tot in het vlees’, wat de hele persoon omvat en prioriteit wil geven aan de band met Christus.
Daardoor is de priester niet beter – niet heiliger – dan de gehuwden, wat door de schandalen rond seksueel misbruik maar al te pijnlijk wordt getoond.
Iedere christen is tot heiligheid geroepen, zo heeft Vaticanum II benadrukt. De priester maakt deze roeping van de sacramentele Kerk, die steeds iets van een offer heeft, op unieke wijze zichtbaar. Wie tot de Kerk behoort leeft in de wereld, maar is niet van de wereld: “Hem behoren wij toe” (Rom. 14,8).
Terwijl de dominee en de predikant door de plaatselijke gemeente worden beroepen en daarom ook wel ‘voorganger’ worden genoemd, is de priester als bedienaar en celebrant van de sacramenten door de bisschop als opvolger der apostelen gewijd en naar de lokale gemeenschap, de parochie gezonden.
Dit geeft een wezenlijk verschil in kerkbesef, al is de uitdaging van oprechte oecumene te zoeken naar een maximale samenwerking vanuit de ene Heer. De celibataire priester ‘zegt’: het heil komt niet van hier! Kortom, het gaat niet om beter of slechter, wel om anders.
Een eventuele wijziging in discipline rond het priestercelibaat binnen de Catholica is daarom veel meer dan een organisatorische kwestie; zij raakt het wezen en de totale spiritualiteit van de katholieke Kerk als ‘lichaam van Christus’.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
