Meer dan een eeuw lang waren religieuzen onmisbaar voor het onderwijs en de zorg: vooral in een katholieke stad zoals ’s-Hertogenbosch. De Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch heeft een boek samengesteld waarin alle congregaties en orden worden beschreven die in de negentiende en twintigste eeuw in de stad actief waren.
Aan elke orde of congregatie is een hoofdstuk gewijd. Na een algemene inleiding volgt een overzicht van alle instellingen die de zusters of broeders hebben opgericht of waar ze gewerkt hebben. Dat levert vaak een omvangrijke opsomming op van allerlei gebeurtenissen, namen en cijfers.
Het beste artikel is dat van Toine Janssen over de Congregatie van de paters redemptoristen in Den Bosch. Hij is in staat hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. Zeer diverse gegevens, ook bijvoorbeeld over de bouw van hun kerk, weet hij te verwerken in een goedlopend verhaal. Ook geeft hij voldoende context zodat het betoog goed te volgen is.
De pastoors van de stad waren niet blij met de komst van de paters, maar bisschop Joannes Zwijsen zette door. In 1854 kwamen ze naar Den Bosch om daar een eind te maken aan de toenemende zedeloosheid. Er was kort daarvoor zelfs een schouwburg geopend in de stad! De kerk van de redemptoristen, vlakbij de Sint-Jan, werd het eerste neogotische kerkgebouw ten zuiden van de grote rivieren. Boetepreken waren hun specialiteit en toch waren de paters zeer populair bij de Bosschenaren. Het paste in een tijd waarin het orthodoxe katholicisme zich zelfbewust in de Nederlandse samenleving manifesteerde, zo constateert Janssen terecht.
In 1971 werd de kerk aan de eredienst onttrokken. Het gebouw raakte al snel in verval en dat zorgde voor verontwaardiging in de stad. Uiteindelijk kocht een ondernemer het gebouw. Veel Bosschenaren komen er nog steeds graag. Niet meer voor de donderpreken van de paters, maar om feest te vieren in Eventlocatie Orangerie.
De congregaties en ordes groeiden in een tijd van katholieke emancipatie, maar verdwenen weer toen die voltooid was. Is het daarom een somber boek? Een uitspraak van de Bossche kapucijn broeder Fructuosus zorgt voor relativering: “Misschien is de neergang niet zo tragisch, omdat de opgang zo razendsnel ging. We hebben ons werk gedaan, we kunnen gemist worden.”
Geert Donkers e.a., Twee eeuwen dienstbaar en barmhartig. Congregaties en orden in de 19de en 20ste eeuw in ’s-Hertogenbosch Uitgever: Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch Pagina’s: 413 | € 29,75 ISBN 978 90 903 3806 2
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
