Paus Franciscus haalde dinsdag fel uit op de vredesconferentie van de Sant’Egidio-gemeenschap. “De vrede wordt met voeten getreden.”
“Dit jaar is ons gebed een schreeuw geworden, want vandaag de dag wordt de vrede ernstig geschonden, verwond, met voeten getreden: en dat in Europa, in het werelddeel dat in de vorige eeuw de tragedies van de twee wereldoorlogen heeft meegemaakt. We zitten in de derde.”
Luid en duidelijk waren de woorden van paus Franciscus dinsdag in het Colosseum in Rome waar hij sprak over de slachtoffers van de oorlog in Oekraïne. Op datzelfde moment kwam het nieuws naar buiten dat Rusland bereid zou zijn tot een dialoog met VS, Frankrijk en de paus zelf om een oplossing te zoeken voor het conflict.
Met de leiders van de wereldreligies nam Franciscus die dag deel aan de Vredesbijeenkomst die de Gemeenschap van Sant’Egidio al 36 jaar lang elk jaar organiseert. Sinds 1986 toen paus Johannes Paulus II een bijeenkomst organiseerde in het Italiaanse Assisi, waar alle religieuze leiders samen baden voor vrede en een einde aan het geweld.
De bijeenkomsten vonden door heel Europa plaats, maar nu al voor de tweede keer op rij in Rome. Anders dan vorig jaar stond de paus nu niet buiten het Colosseum, maar erin. In het hart van deze plek van christelijk martelaarschap om zijn gebed nog meer kracht bij te zetten.
Hij werd er begroet door een de menigte gelovigen en ging het Colosseum binnen in een rolstoel. Hij zat naast anglicaanse priesters en oosterse patriarchen; voor hem zaten bisschoppen, kardinalen, priesters en leken. Gezamenlijk richtten zij hun gebed tot God: “Laten wij in onderlinge overeenstemming de gave van vrede van God afsmeken. Moge de hele schepping de dageraad van een nieuwe dag zien.”
Nog steeds in een rolstoel ging de paus vervolgens naar het naastgelegen Archeologisch Park, waar een podium was opgesteld. Daar ontmoette hij allereerst een groep hoogwaardigheidsbekleders. Onder wie Edith Bruck, de beroemde schrijfster die de Holocaust overleefde en een goede vriendin van de paus is geworden sinds hij haar in 2019 thuis in Rome bezocht.
Franciscus bleef lang met de schrijfster staan praten, een teken van oprechte genegenheid. “Hij ziet aan mij dat ik niemand haat. Wij zijn twee mensen die zich zorgen maken over de wereld”, vertelde Bruck na afloop.
Na een reeks handdrukken, buigingen, begroetingen, zegeningen en een uitwisseling vol grapjes met de opperrabbijn van Rome, Riccardo Di Segni, betrad paus Franciscus het podium. De gezangen werden onderbroken door een minuut stilte “ter nagedachtenis van de slachtoffers van oorlog, geweld, terrorisme en mensenhandel”.
Onmiddellijk daarna werden op de grote schermen beelden geprojecteerd die de verschrikkingen tonen waartoe de mensheid in staat is: van de bekende foto van het kind in Hiroshima met zijn dode broertje op de rug, tot beelden van migranten in de Middellandse Zee en van de verwoestingen die al acht maanden lang in Oekraïne plaatsvinden.
Vóór de paus nam de voorzitter van Sant’Egidio, Marco Impagliazzo, het woord. Hij drong erop aan te luisteren naar de “schreeuw om vrede” uit Oekraïne, maar ook uit Syrië, de Kaukasus, Afghanistan, Jemen, Libië, Ethiopië, de Sahel, het noorden van Mozambique en “tientallen andere bekende en onbekende plaatsen”.
“Wie luistert er naar deze stemmen?”, vroeg Impagliazzo zich af. “Lawaai en onverschilligheid zijn de manier om de levenden en de doden het zwijgen op te leggen.”
In dezelfde geest lanceerde Franciscus zijn oproep. Allereerst herhaalde hij zijn boodschap dat “religies niet kunnen worden gebruikt voor oorlog. Laat niemand de naam van God gebruiken om terreur en geweld te zegenen.”
Laat het streven naar vrede “de kern van ons handelen zijn”, zei de paus ook. Hij hekelde de oorlog die het verlangen naar vrede ontkent dat “oprijst uit de harten van moeders, het staat geschreven op de gezichten van vluchtelingen, van vluchtende gezinnen, van gewonden, van stervenden”.
“Deze stille schreeuw gaat omhoog naar de hemel. Iedereen, te beginnen met de machthebbers, zou hiervoor moeten buigen om er met ernst en respect naar te luisteren”, aldus Franciscus.
In de daaropvolgende toespraken viel vooral het getuigenis van Esther op. De jonge Nigeriaanse die op 23-jarige leeftijd in de “hel” van Libië terecht kwam en uit “die gevangenis” werd vrijgelaten dankzij de humanitaire corridors.
“Ik kan u niet zeggen hoe blij ik was toen ze me in Libië belden om te zeggen dat ik wegging, het was alsof de deur van de hel openging en ik eindelijk wat licht zag. Ik werd verwelkomd met bloemen en een glimlach. Het was een wederopstanding”, vertelde Esther met trillende stem.
Bij het slot van de conferentie klonk er muziek uit de luidsprekers. Het aanwezige publiek stond op en hief, bijna als in een flash mob, witte borden op met het woord ‘vrede’ in verschillende talen. Edith Bruck deelde de door de religieuze leiders ondertekende vredesoproep uit aan een groep jongeren.
Ondertussen werd ontvouwde een stel jongeren op het podium de blauw-gele vlag van Oekraïne. Uit de microfoon klonk ondertussen de wens: “Laten we vandaag overal de schreeuw om vrede verspreiden.” (Vertaling Susanne Kurstjens)
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
