<

Geef om katholieke journalistiek

doneer
Cultuur

Religieuze topstukken dingen mee naar restauratie in Belgische erfgoedwedstrijd

Luuk van den Einden 31 januari 2024
image
Het zestiende-eeuwse schilderij 'De geschiedenis van Cosmas en Damianus' is een van de genomineerde erfgoedschatten in de wedstrijd. Foto: KIK-IRPA, Brussel

Vier Belgische erfgoedschatten zijn binnen de Erfgoed Challenge van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium in de race voor een restauratie. Daaronder zijn twee religieuze schilderijen en een verzameling processietoortsen.

Het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) heeft in 2021 de wedstrijd in het leven geroepen om mensen zich meer betrokken te laten voelen bij het Belgisch erfgoed. Ieder jaar dingen een aantal werken in een publiekscampagne mee naar een broodnodige renovatie.

Tweehonderdste verjaardag

Het KIK hoopt tegen 2030 tien belangrijke werken voor het nageslacht bewaard te hebben. In dat jaar viert de huidige Belgische staat namelijk haar tweehonderdste verjaardag.

Dit jaar dingen twee Vlaamse en twee Brusselse objecten mee. Drie daarvan zijn religieus getint; het gaat om twee schilderijen en een verzameling toortsen die vroeger bij processies gebruikt werden.

Hekkensluiter

Het enige niet-religieuze object is een jurk uit de collectie van de negentiende-eeuwse kunstschilder Albert Glibert. Glibert schilderde vaak vrouwen in historische jurken en legde zo een indrukwekkende verzameling aan, die tegenwoordig in handen van de Belgische staat is.

De jurk die meedoet aan de Erfgoed Challenge, heeft decennia geleden waterschade opgelopen. Een renovatie zou door aanvullend onderzoek nog meer werken en jurken van Glibert aan het licht kunnen brengen. De kans dat dat gebeurt, is klein; met 1300 stemmen blijkt de jurk tot nu toe de minst populaire erfgoedschat.

Processietoortsen

Op de derde plek staat een collectie zeventiende- en achttiende-eeuwse gildetoortsen. Deze fakkelhouders zijn gevormd als figuren die allerlei beroepen uitbeelden; ze werden dan ook door gildeleden meegedragen in processies, om aan te geven dat hun beroepsgroep aanwezig was.

image
De vier genomineerde erfgoedstukken. Beeld: KIK-IRPA, Brussel

Een deel van de verzameling is vijftien jaar geleden al gerestaureerd door het KIK, maar de rest verkeert nog in erbarmelijke staat.

Drieluik

Tot nu toe is het schilderij De prediking van Johannes de Doper het populairst, maar met slechts driehonderd stemmen verschil is de voorsprong van dit drieluik op de nummer twee allerminst onoverbrugbaar. Het middenpaneel stelt, zoals de titel verraadt, de verkondiging van Johannes de Doper voor; op het linkerpaneel is te zien hoe hij Jezus doopt in de Jordaan en het rechterpaneel toont de onthoofding van de profeet.

Het drieluik komt uit de Heilig Hartkerk in Aalst, die niet meer in gebruik is. Daarom moet het werk een nieuw onderkomen vinden, maar dat zal waarschijnlijk pas in 2027 lukken. mogelijk is het eeuwenoude schilderij een werk van Frans Pourbus de Jonge (1569-1622), maar door de slechte staat is dat niet te bevestigen.

Heilige broers

Tot slot is er het schilderij De geschiedenis van Cosmas en Damianus in de Sint-Jacobskerk in Brugge. Daarop zijn de heilige broers te zien, die beiden onder de Romeinse keizer Diocletianus de marteldood stierven.

Het werk, dat uit 1523 stamt, is het vroegst gesigneerde en gedateerde schilderij van de Brugse kunstenaar Lanceloot Blondeel (1496-1561). Daarmee is het een werk van grote artistieke waarde, maar vuil en slijtage hebben de nodige schade aangericht.

https://www.kn.nl/nieuwsbrief/

Door te stemmen op een van de vier genomineerden, kunnen mensen hun favoriete erfgoedschat aan een renovatie helpen. Stemmen kan tot en met 18 februari via de website van het KIK. Op 29 februari wordt de winnaar bekendgemaakt.

Een traditie van eeuwen tegenover de waan van de dag

In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.

Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.

Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.