Bisschop Johan Bonny van Antwerpen heeft de paus gevraagd om een “herschikking” van zijn taken, om meer tijd over te houden voor de begeleiding van misbruikslachtoffers. Dat is geen ontslagverzoek, maar wel laat hij weten “tot alles bereid” te zijn om daar prioriteit aan te geven.

Bisschop Bonny maakte dat vrijdag bekend tegenover de parlementaire onderzoekscommissie die zich buigt over seksueel misbruik in de Kerk. Daar vertelde hij dat hij eind september 2023, kort na het verschijnen van de veelbesproken misbruikdocumentaire Godvergeten, zijn verzoek per brief aan de paus heeft gestuurd.

Nuancering

Tijdens de zitting sprak hij over een “ontslag”, maar later nuanceerde hij dat door uit te leggen dat hij paus Franciscus heeft gevraagd om een herschikking van zijn pastorale taken en opdrachten. Volgens woordvoerder Nathalie Milio wil de bisschop “zich meer kunnen concentreren op het luisteren naar en begeleiden van slachtoffers”.

Afgelopen vrijdag maakte bisschop Bonny zelf voor het eerst het nieuws over de brief publiekelijk bekend – zo’n vijf maanden na het versturen van zijn verzoek. Woordvoerder Milio legt uit dat die informatie niet eerder naar buiten is gebracht “omdat het een persoonlijke vraag betrof waar toen en nu ook nog geen antwoord op is gekomen”.

‘Tot alles bereid’

In het actualiteitenprogramma Terzake gaf de bisschop vrijdag zelf ook een verklaring over zijn verzoek aan de paus. Hij legde daar uit dat hij al vijftien jaar aan de kerkelijke aanpak van misbruik blijft en dat wil blijven doen, maar dat het “niet meer houdbaar” is om al zijn taken in dezelfde mate te blijven uitvoeren.

“Ik heb het grootste bisdom van Vlaanderen, veel taken in het bisdom en daarnaast de aanpak van misbruik, dat vaak twee derde van mijn tijd in beslag neemt”, zei hij in het programma.

Over de inhoud van zijn brief verklaarde hij dat daarin staat dat hij “tot alles bereid” is om prioriteit te kunnen geven aan “hulpverlening en ondersteuning en dat beter te organiseren” – zelfs als hij Antwerpen daarvoor zou moeten verlaten.

Niet symbolisch

Bonny’s verzoek aan de paus is niet symbolisch, benadrukte hij. “Het heeft met tijdsinvulling en werkdruk te maken. Mijn krachten zijn in de afgelopen vijftien jaar verminderd; ik wil aan [de zorg voor misbruikslachtoffers, red.] blijven werken, maar daarvoor is herschikking nodig.”

Paus Franciscus heeft nog geen antwoord op Bonny’s verzoek gegeven, bevestigt Milio. Ze benadrukt dat Bonny nog steeds “met hart en ziel” bisschop van Antwerpen is en dat dat als het aan hem ligt ook zo blijft.

Ongeloofwaardig

Een van de concrete plannen van bisschop Bonny is een locatie in Antwerpen waar alle slachtoffers van misbruik – niet alleen in kerkelijke kringen – terecht zouden kunnen. Die plek zou op 1 september open moeten gaan – eventueel in het bisschopshuis. “Alle slachtoffers van verjaarde feiten moeten daar terechtkunnen zodat we hen de weg kunnen wijzen naar passende hulpverlening.”

Een dag na Bonny’s verschijning voor de parlementaire onderzoekscommissie kwamen misbruikslachtoffers samen in Buizingen, nabij Brussel. Zijn voorstel voor het misbruikcentrum maakte daar weinig indruk; slachtoffers noemden het voorstel ongeloofwaardig, aldus de VRT.

Seconde per slachtoffer

De verenigde slachtoffers blikten daar vooruit op het pausbezoek aan België later dit jaar en formuleerden een reeks eisen voor een eventuele ontmoeting met de paus. Ze willen één seconde spreektijd voor ieder van de 1.873 bekende slachtoffers, wat neerkomt op 34 minuten en 31 seconden.

De slachtoffers eisen zelf de locatie en de duur van het gesprek te mogen bepalen, aldus slachtoffer Linda Opdebeeck. “We willen de paus ontmoeten in de KU Leuven. Hij moet die 34 minuten en 31 seconden gewoon zwijgen en naar ons luisteren.”