Voor het eerst heeft een Duitse bisschop voor een burgerlijke rechtbank getuigd in een misbruikzaak. Mgr. Stefan Heβe gaf toe fouten te hebben gemaakt in de afhandeling van een zaak in de tijd dat hij voor het aartsbisdom Keulen werkte.

Heβe is de huidige aartsbisschop van Hamburg, maar was eerder hoofd personeelszaken in Keulen. Hij was opgeroepen om dinsdag te getuigen in de rechtszaak tegen een priester die slechts bekend staat als ‘U.’.

U. werd er in 2010 van beschuldigd drie minderjarige nichtjes te hebben misbruikt; volgens Heβe zat een van zijn fouten erin dat hij die beschuldigingen niet in het Vaticaan meldde.

‘Dat leek logisch’

Hij vertrouwde destijds naar eigen zeggen op het oordeel van juridische experts van het aartsbisdom Keulen. Zij zouden hem hebben gezegd dat de nichtjes niet aan een kerkrechtelijk proces tegen de priester wilden meewerken.

Het toenmalige hoofd van de kerkelijke rechtbank in Keulen concludeerde daar volgens Heβe uit dat er niets was om in het Vaticaan te melden. “Dat leek me logisch”, aldus de aartsbisschop.

Beschuldigingen

Priester U. staat momenteel terecht op beschuldigingen van het – in enkele gevallen zwaar – misbruiken van zijn drie nichtjes in de jaren negentig. Ook wordt hij ervan beschuldigd in 2011 een elfjarig meisje te hebben misbruikt.

De getuigenverklaringen die tot nu toe zijn afgelegd, lijken erop te wijzen dat de priester nadien mogelijk nog meer slachtoffers heeft gemaakt.

Ondervraging

Een van de nichtjes diende in 2010 een klacht in tegen U. Het aartsbisdom Keulen schorste hem daarop en ondervroeg hem over de beschuldigingen.

Heβe wordt verweten zijn plicht te hebben verzuimd door die ondervraging niet op band te hebben laten vastleggen.

Geen melding

Nadat de beschuldigingen tegen U. later werden ingetrokken, liet de openbaar aanklager de zaak vallen. Het aartsbisdom hief de schorsing op en benoemde de priester tot aalmoezenier in een ziekenhuis.

Er werd geen melding gemaakt in Rome. Ook werden er geen verdere kerkjuridische stappen genomen.

Schending van de schorsing

In de rechtbank werd een transcript voorgelezen van een gesprek tussen Heβe en U. uit 2011. Daarin zegt U. openlijk dat hij ondanks zijn schorsing nog altijd actief was als priester en vieringen hield.

Heβe had met hem afgesproken dat hij enkel nog Missen zou vieren met andere priesters, en niet in zijn eentje. Ook dat was echter een schending van de schorsing, gaf Heβe nu toe. “Ik had daar een eind aan moeten maken”, aldus de aartsbisschop.

Ontslag geweigerd

Hij zei, zoals hij eerder ook deed, te beseffen dat er fouten waren gemaakt en dat hij zijn verantwoordelijkheid verwoordde toen hij paus Franciscus in maart 2021 zijn ontslag aanbood.

Dat deed hij na een rapport over de afhandeling van misbruikzaken in het Keulse. Stefan Heβe werd daarin beschuldigd van elf gevallen van plichtsverzuim rond misbruikbeschuldigingen, waaronder de zaak van U.

De paus wees het ontslagverzoek overigens in september af. “Het besluit van de paus maakt de dingen er niet gemakkelijker op”, zei Heβe.

Zaak heropend

Het aartsbisdom Keulen heropende de zaak van U. in 2018, toen het de omgang met misbruikzaken in het verleden tegen het licht hield. Het dossier werd aan justitie overhandigd en U. werd van zijn priesterlijke taken ontheven.