Een groep van ongeveer 55 ngo’s heeft maandag een gezamenlijke verklaring afgegeven waarin geëist wordt dat de Italiaanse kustwacht stopt met het vasthouden van drie civiele reddingsschepen. Door de belemmering van humanitaire hulp op de Middellandse Zee komen “mensenlevens in gevaar”.
De Italiaanse autoriteiten namen vorige week woensdag in de haven het Siciliaanse Messina een reddingsschip van een Duits ngo in beslag. Het was het derde schip die week dat onder de strenge nieuwe migratieregels van de regering van Giorgia Meloni werd vastgehouden, zo melden verschillende internationale media.
Volgens de Italiaanse regering zouden de reddingsschepen een aanzuigend effect hebben op migranten die hun heil in Europa willen zoeken – een bewering die overigens door recent onderzoek wordt tegengesproken. Om de alsmaar toenemende stroom vluchtelingen te stoppen, voerde de Italiaanse regering in februari van dit jaar een nieuwe migratiewet in.
De nieuwe wet verplicht reddingsschepen om direct na de reddingsoperatie naar een haven varen. Hierdoor kunnen ze niet meer direct terug de zee op voor de volgende operatie. Ook krijgen de schepen havens toegewezen die soms wel honderden kilometers verderop ligt.
Wanneer reddingsschepen de eisen niet naleven, volgen er sancties en zware boetes. Inmiddels zijn er al acht reddingsschepen vastgehouden.
De laatste maanden worden de schepen ook regelmatig verplicht om een plaats in Tunesië aan te vragen voor de mensen die ze hebben gered. Volgens de ngo’s is dat tegen de internationale regelgeving in: “Het aan land brengen van geredde mensen aan de kust van Tunesië zou een schending van het internationale recht zijn.”
In hun verklaring doen de ngo’s een dringend beroep op de EU en haar lidstaten: “Als de belemmering van humanitaire hulp aanhoudt, zullen tegen het einde van het jaar veel minder of zelfs geen civiele reddingsschepen overblijven. De gevolgen zullen nog dodelijker zijn, omdat de beperking van reddingsoperaties mensen niet zal weerhouden van hun pogingen om over te steken.”
In een reactie aan persbureau KNA zegt Mariella Hettich van de hulporganisatie Seebrücke dat het een Europees probleem is: “Niet alleen Italië is verantwoordelijk voor het laten sterven van mensen en voor de repressie: Europese staten, waaronder Duitsland, vergoelijken het.”
Ook paus Franciscus en vele katholieke leiders hebben zich geregeld uitgesproken over de trieste situatie van vluchtelingen in het Middellandse Zeegebied. Ze riepen de internationale gemeenschap keer op keer op om structurele maatregelen te nemen.
Daarnaast dringt de paus er regelmatig op aan om vluchtelingen met open armen te verwelkomen. “Migranten uitsluiten is crimineel”, zei de paus in oktober 2022.
