Paus Franciscus heeft de leden van de Internationale Theologische Commissie verteld dat “een van de grote zonden die we hebben begaan het ‘masculiniseren’ van de Kerk is”. Dat is volgens hem ook te zien aan het feit dat slechts vijf leden van deze belangrijke Vaticaanse adviescommissie vrouw zijn.

De paus, die de 28 leden van de commissie benoemt, zei dat de Kerk meer vooruitgang moet boeken in het in evenwicht brengen van dergelijke organen omdat “vrouwen een ander vermogen tot theologische reflectie hebben dan wij mannen”.

Aanhoudende ademhalingsproblemen

Paus Franciscus ontmoette de leden van de commissie op 30 november in het Vaticaan. Hij overhandigde hen een voorbereide tekst, die hij beschreef als een “prachtige toespraak met theologische dingen”, maar zei dat vanwege zijn aanhoudende ademhalingsproblemen als gevolg van bronchitis, “het beter is dat ik het niet voorlees.”

Maar toen hij de leden van de groep begroette, zei de paus dat zijn overtuiging over het belang van vrouwelijke theologen misschien voortkomt uit het feit dat “ik veel theologie van een vrouw heb bestudeerd”, namelijk van Hanna-Barbara Gerl-Falkovitz, in het bijzonder haar werk over de priester-filosoof Romano Guardini.

Reflectie over vrouwelijke dimensie

Het toeval wil dat Gerl-Falkovitz een van de vier Duitse vrouwen is die paus Franciscus hebben geschreven over hun zorgen met betrekking tot de Synodale Weg van de Duitse katholieke Kerk. In een brief die op 21 november door een Duitse krant werd gepubliceerd, antwoordde paus Franciscus aan de vrouwen dat hij hun zorgen deelt.

Paus Franciscus vertelde de leden van de commissie dat op de volgende bijeenkomst van zijn internationale Raad van Kardinalen, “we een reflectie zullen hebben over de vrouwelijke dimensie van de Kerk.”

Geen vrouwelijke priesters

Hij gaf geen andere details, maar herhaalde wat hij in het verleden heeft gezegd: “De Kerk is vrouw. En als we niet begrijpen wie vrouwen zijn, wat de theologie van de vrouw is, zullen we nooit begrijpen wat de Kerk is.”

Het probleem “wordt niet opgelost langs de weg van de priesterambten, dat is iets anders”, zei hij. Hij herhaalde dat er in de Kerk een “Petrijns principe” en een “Mariaal principe” is, die de belangrijke maar verschillende rollen van vrouwen en mannen in de katholieke Kerk beschrijven.

‘De-masculiniseren’

“Je kunt hierover debatteren, maar de twee principes zijn er”, zei de paus. Het vrouwelijke principe noemde hij zelfs belangrijker dan het mannelijke, omdat de Kerk de bruid van Christus is.

Paus Franciscus zei dat meer vrouwen in de commissie zou helpen, maar dat de theologen ook meer energie moeten steken in het bestuderen van de kwestie en het “de-masculiniseren” van de Kerk.

“Ik heb te veel gepraat en dat doet pijn”, besloot de paus zijn toespraak.

Voorbereide tekst

In zijn voorbereide tekst moedigde paus Franciscus de commissieleden aan om verder te werken aan “een evangeliserende theologie die de dialoog met de wereld van de cultuur bevordert”, en te luisteren naar zorgen die van onderaf komen.

De paus richtte zich ook op het werk van de commissie om de katholieke Kerk te helpen zich voor te bereiden op de 1700ste verjaardag van het Concilie van Nicea in 2025.

Groeien in synodaliteit

Een herontdekking van dit vroegchristelijke concilie en zijn leer, schreef hij, kan de Kerk helpen bij de evangelisatie, bij het groeien in synodaliteit en bij het zoeken naar christelijke eenheid.

“In Nicea werd het geloof beleden in Jezus, de eniggeboren Zoon van de Vader; hij werd mens voor ons en voor onze verlossing en is ‘God uit God, licht uit licht’”, aldus de paus. Hij is “het licht dat het bestaan verlicht met de liefde van de Vader.”

‘Nieuwe en verrassende glimpen’

Theologen moeten volgens Franciscus helpen om “nieuwe en verrassende glimpen van het eeuwige licht van Christus” te verspreiden in de Kerk en “in de duisternis van de wereld”.