Met ingang van zondag kunnen in België onder strikte voorwaarden weer publiek toegankelijke Missen gevierd worden. Dat schrijven de Belgische bisschoppen in een reactie op een voorstel hiertoe van minister Vincent Van Quickenborne van Justitie (Open VLD).

De voorwaarden zijn streng: er mogen maximaal vijftien mensen ouder dan 12 jaar tegelijk in een kerk aanwezig zijn, zolang iedere kerkganger of ‘bubbel’ tien vierkante meter ruimte heeft en de gangbare veiligheidsmaatregelen worden gehandhaafd.

Uiteindelijk zijn het de lokale parochies en pastorale eenheden die besluiten of het veilig en haalbaar is om onder deze voorwaarden vieringen te houden. Zij hebben ook zicht op eventuele nadere richtlijnen van hun bisdom.

Uitspraak Raad van State

De erkende geloofsgemeenschappen, waaronder de katholieke Kerk, zaten donderdag met Van Quickenborne om de tafel om over de versoepeling van het verbod op publieke erediensten te spreken.

Dat gebeurde naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State. Die oordeelde eerder deze week na een klacht van enkele Joodse organisaties dat het verbod niet proportioneel was en er iets meer mogelijk zou moeten zijn.

Ophef in katholieke hoek

In katholieke hoek ontstonden naar aanleiding van de strenge lockdown ook verschillende initiatieven waarin om voorzichtige versoepeling werd gevraagd. Het was tegen het zere been dat bijvoorbeeld niet-essentiële winkels open mochten blijven, maar publieke erediensten op enkele uitzonderingen na verboden waren.

De bisschoppen stelden in reactie op een van de initiatieven uiteraard ook uit te zien naar hervatting van de publieke vieringen, maar gezien de slechte ‘coronasituatie’ in het land “onze volledige medewerking te geven aan dat wat de regering nodig acht”.

Zuinigjes

Nu is het een (nota bene liberaal) regeringslid dat na een rechterlijke uitspraak de teugels een heel klein beetje laat vieren, en dan oogt de huidige verklaring wel zuinigjes: een woord van dank aan de minister (of aan de organisaties die naar de Raad van State stapten) kan er niet af.

Ja, schrijven de bisschoppen, de verruiming biedt nu een mogelijkheid voor gezinnen om naar kerken te komen, die, benadrukken ze, ook zoveel mogelijk opengehouden moeten worden.

Voorzichtigheid viert terecht hoogtij

Maar bij de vieringen, zeker die rond Kerstmis, zullen velen geweigerd moeten worden en “de bisschoppen onderstrepen dat deze lichte versoepeling van het kerkbezoek geenszins de indruk mag wekken dat de Kerk de pandemie minder ernstig neemt”.

Het punt is natuurlijk dat geen eerlijk mens die conclusie zou kunnen trekken uit het kerkelijk beleid rond corona, zelfs niet met deze lichte versoepeling erbij: voorzichtigheid vierde en viert hoogtij, en terecht.

Grondrecht of cadeautje voor gelovigen

Bovengenoemde bisschoppelijke opmerking lijkt ingegeven door angst voor het huidige maatschappelijk klimaat in België. De Kerk was er toch al weinig populair, en velen kunnen zich maar moeilijk voorstellen waarom de uitzondering voor erediensten überhaupt wordt gemaakt.

De achterliggende gedachte lijkt dat die vrijheid een cadeautje voor mensen met een religieuze hobby is, in plaats van een verankerd grondrecht. Illustratief is de opmerking van de voorzitter van de liberale Open VLD, die nu ook in de open lucht wil kunnen voetballen: dat is immers zijn moment van geloofsbeleving…

Het publieke debat aangaan

Dat bisschoppen voorzichtig zijn, de volksgezondheid niet in gevaar willen brengen en met een regering in dialoog willen blijven, is in de Belgische coronasituatie logisch en terecht. Maar sluit dat een openlijker en krachtiger optreden in het publieke debat uit (al is het maar om je gelovigen een hart onder de riem te steken)?

Over een hardcore liberaal die het verschil niet ziet tussen een pot voetbal en een Mis, kun je je schouders ophalen of mismoedig het hoofd schudden – of je ziet er aanleiding in voor een open gesprek. Angst is dan een slechte raadgever.

Lees hier de complete reactie van de Belgische bisschoppen.