Er bestaat geen eer in het brengen van slecht nieuws; de eer van de bode bestaat slechts in het feit dat hij juist nieuws brengt. Toen het bericht ons eind vorige week bereikte dat er een geloofwaardige misbruikklacht boven was komen drijven tegen pater Werenfried van Straaten, was dat dan ook onze voornaamste zorg.

‘Riooljournalistiek’

Wij hebben alle zorgvuldigheid betracht die er bij zulke akelige berichten geboden is, hebben zoveel mogelijk beschikbare informatie verzameld en gewogen, en hebben het toen gepubliceerd, aanvankelijk op www.kn.nl, en nu in een nader uitgewerkte versie in de krant van deze week.

Dat het bericht stof zou doen opwaaien, beseften wij natuurlijk goed. Wat mij wel enigszins verraste, was dat we op de redactie ook vrijwel direct verschillende boze mails ontvingen met de strekking dat wij aan riooljournalistiek deden door “dit soort berichten” te publiceren. Nu staan wij altijd open voor kritiek, maar de suggestie dat wij door sensatiezucht gedreven worden, is volstrekt onjuist. Ik blijf er voor de volle honderd procent achter staan dat wij hierover publiceren, en ook hoe wij hierover publiceren, namelijk integer en afgewogen.

Verdriet en teleurstelling

Maar ik snap de boosheid achter dergelijke mails heel goed. Het verdriet, de teleurstelling. Die voelen we zelf natuurlijk ook voortdurend bij dit soort berichten, en die zijn de laatste jaren nu eenmaal bijzonder talrijk geweest.

Het mechanisme is al te bekend. De kinderlijke onschuld zegt: vader en moeder doen nooit iets fout. Als dat niet langer houdbaar is, komt de puberale opstand: vader en moeder doen alles fout. Volwassen worden is groeien in het besef dat noch het kind, noch de puber het bij het juiste eind had. In het reine komen met het feit dat vader en moeder ook maar mensen zijn, met alle goede en kwalijke kanten van dien.

Levende heiligen

Dat is een proces dat wij als kerkgemeenschap ook doorlopen, steeds opnieuw. In de vorige eeuw bloeiden er vele kerkelijke bewegingen en initiatieven op, veelal rondom charismatische voorgangers, soms leken, vaker priesters en religieuzen. ‘Vaders’ werden ze genoemd, met een zweem van kinderlijke dweepzucht. Levende heiligen.

Maar er is een goede reden dat onze Kerk niet aan heiligverklaring bij leven doet. Geen mens is immuun voor de zonde. ‘Heilig’ is overigens ook niet hetzelfde als ‘vrij van zonde’. Toch willen we dat kennelijk graag geloven, en als het anders blijkt te zijn, volgt de bittere teleurstelling. Boosheid, die zich soms uit als stugge ontkenning, soms als totale verwerping van de beklaagde – weglopen van huis, uitschrijven uit de Kerk…

Verzoening

Volwassen geloof vraagt een verzoening met deze feiten. Het inzicht dat Moeder Kerk een goede moeder is – liefdevol, geduldig – ondanks haar evidente aardse tekorten. Het inzicht dat vele vaders binnen de Kerk hardwerkende, bevlogen mannen waren, die veel goeds brachten – ondanks dat ook zij zo vaak door eigen zwakheid onderuit gingen. Dit is onze Kerk, onze wereldwijde familie van zondaars en zonderlingen, en ondanks alles hoor ik daar toch graag bij.

Bouw geen voetstukken, dat bespaart je de moeite van het afbreken ervan. Hijs niemand op het schild, dan hoef je hem er ook niet af te trekken.