Het televisieprogramma Pointer had afgelopen weekend een ontluisterende uitzending over seksueel grensoverschrijdend gedrag in de klassieke muziekwereld. Bij diverse conservatoria bleek het probleem geen incidenteel maar een systematisch karakter te hebben. (Oud-)studenten beklaagden zich massaal over de te grote afhankelijkheid van vakdocenten, die ze vaak ook nodig hadden om verder te komen in hun carrière. Met alle voorspelbare ellende tot gevolg.
Waartoe leiden dergelijke uitzendingen doorgaans? Tot een stroom aan afgeleide berichten, mensen spreken er schande van, de bewuste instellingen stellen een onderzoek in en ontslaan een aantal daders en/of verantwoordelijke leidinggevenden, er wordt gesproken over hoe dit te voorkomen is, zo nodig worden nieuwe regels en protocollen opgesteld. En dat alles is, ervan uitgaand dat de aantijgingen kloppen, niet meer dan terecht.
“De reactie op misbruik in de muziekwereld is heel anders dan de reactie op misbruik in de Kerk”Tweet dit!
Waar het niet toe leidt, is dat muziekliefhebbers zeggen: ik zet nooit meer een voet in de concertzaal. Noch hoor je iemand ooit zeggen: alle muziekdocenten zijn viespeuken. Of: die conservatoria zijn in feite criminele organisaties, ze moeten verboden worden. En ook dat is terecht, want zelfs al is het probleem inderdaad systematisch, dan moet dat systeem aangepakt worden, precies om datgene wat wij goed en waardevol vinden aan de sector – in dit voorbeeld: de muziek – tot z’n recht te laten komen. Zelfs wie niet van klassieke muziek houdt, zal dit volstrekt vanzelfsprekend vinden.
Waarom ontbreekt die vanzelfsprekendheid dan waar het gaat om seksueel misbruik binnen de katholieke Kerk? In België leidt de documentaire Godvergeten tot een enorme volkswoede.
En die woede is niet alleen begrijpelijk, maar ook gewoon terecht, laat ik dat vooropstellen. We mogen, moeten boos zijn op een instituut dat zo veel moeite heeft gehad om te erkennen dat het meer dan geïsoleerde incidenten betrof. Die reputatiemanagement al te vaak boven oprechte zorg om de slachtoffers heeft gesteld. Ja, dat is ‘Godvergeten’, en laten we dat kwaad vooral benoemen, onder ogen zien, proberen uit te roeien (zonder de illusie te koesteren dat we dat doen door slechts wat spreekwoordelijke ‘koppen te laten rollen’).
Maar waar blijft hier het zicht op het goede en waardevolle van het fenomeen godsdienst an sich? Ook mensen die niet geloven in God of Jezus Christus of welke aanspraken van het christendom ook, kunnen dat niet ontkennen zonder de waarheid geweld aan te doen: dat de wereldwijde kerkgemeenschap van onschatbare waarde is geweest, en nog steeds is, voor het vormen en samenbinden van samenlevingen, het lenigen van allerlei soorten menselijke noden, het bouwen aan een gezamenlijke cultuur, aan een gedeeld besef van waarden die het particuliere ver overstijgen, enzovoort.
“Ja, maar het instituut deugt niet.” Dat kan zo zijn, zeker waar het er alle schijn van heeft dat vertegenwoordigers van dat instituut ‘God vergeten waren’. Dat die ter verantwoording worden geroepen is meer dan terecht. Maar dat is nog geen reden om ‘God te vergeten’ – eerder integendeel.
Gratis kennismaken met KN?Dit commentaar is afkomstig uit Katholiek Nieuwsblad van deze week. Vrijblijvend kennismaken met KN? Vraag hier 3 gratis proefnummers aan! |
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.