Persbureau AP bracht het als breaking news (al is die term aan inflatie onderhevig – als iets niet breaking is, is het tegenwoordig helemaal geen nieuws meer): de katholieke Kerk in de VS ontving minstens 1,4 miljard dollar aan coronasteun uit een overheidsfonds. Het bericht leidde tot voorspelbare ophef, maar de vraagt blijft: wat is daar nou precies zo vreemd aan?
Er zijn een slordige 70 miljoen katholieken in de VS, en de Amerikaanse Kerk is een instituut dat niet alleen bestaat uit bijna 200 bisdommen en 17.000 parochies, maar daarnaast ook nog eens uit ruim 600 ziekenhuizen en ruim 6000 scholen. Is 1,4 miljard dollar steun om salarissen te blijven betalen tijdens de coronacrisis dan echt zo veel? Welnee.
Waarom kijken mensen er dan toch van op? Vanwege een nogal bekrompen visie op wat de scheiding van Kerk en staat inhoudt misschien, of een diepgeworteld puriteins ongemak met het feit dat een geestelijke instelling nu eenmaal ook aardse beslommeringen kent?
Dat de Kerk wordt bekritiseerd bij financieel wanbeheer is logisch – maar het gekke is dat zij vaak net zo fel wordt bekritiseerd wanneer zij simpelweg aan financieel beheer doet. Zelfs als een kerkgenootschap gewoon z’n zaakjes op orde heeft, een potje met reserves blijkt te beheren, zoals de PKN laatst, spreekt men er schande van.
“De suggestie wordt gewekt dat de Kerk een ‘subsidieslurper’ is. Het is kwalijke stemmingmakerij, en nog onjuist ook”
Tweet dit!
Ook dagblad Trouw tapte onlangs gretig uit dat vaatje, toen het de schreeuwende kop ‘Kerken slurpen subsidie voor restauratie’ op de voorpagina zette. Wie de moeite nam het hele artikel te lezen kreeg een genuanceerder beeld.
Ja, kerken vormen slechts 4 % van het totaal aantal rijksmonumenten, maar krijgen 44 % van de subsidie van restauraties – maar het artikel legt ook uit waarom juist kerkgebouwen zo veel geld kosten, met hun rijke versieringen van grote cultuurhistorische waarde, en bovendien dat de subsidie voor kerken helemaal niet ten koste gaat van subsidies voor andere monumenten.
Toch: de toon is met de kop gezet. De suggestie wordt gewekt dat de Kerk een ‘subsidieslurper’ is. Het is kwalijke stemmingmakerij, en nog onjuist ook – het belangrijkste voorbeeld dat in het artikel wordt opgevoerd, de Eusebiuskerk in Arnhem, is nota bene niet eens eigendom meer van een kerkelijke gemeenschap, er worden vooral beurzen en tentoonstellingen in gehouden.
Dat raakt aan het eigenlijke pijnpunt: veel kerkgebouwen zijn ooit gebouwd toen zo’n beetje de hele samenleving zichzelf christelijk noemde, maar kunnen vandaag de dag niet onderhouden worden door het kleine deel van de samenleving dat zich nu nog christelijk noemt. Dat de hele samenleving er nu voor opdraait, wringt bij zowel de kerkelijken als de niet-kerkelijken.
Maar we kunnen er ook anders naar kijken. Ken Follett – zelf niet-kerkelijk – beschreef in zijn recente boekje over de Notre-Dame in Parijs hoe kathedralen leven geven aan een stad; hoe ze een bron zijn van bedrijvigheid, werkgelegenheid, toerisme, cultuur, innovatie, handel. In die zin behoren ze ook daadwerkelijk de hele gemeenschap toe, dienen ze in alle opzichten een hoger doel. Waarom dan zuur en zuinig doen over wat overheidsgeld voor kerken?
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
