Het katholiek sociaal denken is wel een van de best bewaarde geheimen van de Kerk genoemd. In een serie interviews brengen we aan de hand van vier kernbegrippen organisaties en mensen voor het voetlicht die dit denken in de praktijk vorm geven. In deze aflevering Nancy Rijssel van Stichting Young Adult Life Coaching.

Menselijke waardigheid

“Mijn dochter heeft de Ziekte van Crohn, een chronische darmaandoening. Toen zij ziek werd, kwamen we in de medische wereld terecht, waar niet naar haar geluisterd werd. Daardoor raakte ze in de problemen op school, op haar stageplek en op haar werk. Ze raakte ook heel geïsoleerd. Ik zag haar welzijn op allerlei vlakken verdwijnen en moest naast moeder soms ook gewoon een professional zijn en haar begeleiden. Dat deed me denken: er moeten meer jongeren in moeilijke situaties zijn. Wat als die niemand hebben die naast en staat en hen op weg helpt naar een oplossing? In die tijd werkte ik voor een creditcardmaatschappij, tot ik besefte: wij helpen mensen eerder in de problemen dan dat we ze eruit helpen…

Nu begeleid ik jongeren en jongvolwassenen die bijvoorbeeld dak- of thuisloos zijn, of in de schulden zijn geraakt. Dat begint met luisteren en die jongere voor me het gevoel geven dat hij veilig is, want sommigen zijn hun gevoel van waardigheid helemaal kwijt. Mijn liefde voor God geeft me kracht om anderen liefde te geven en dat voelen jongeren. Het is hier warm en laagdrempelig.

Dat ik daarnaast ook meteen actie onderneem, geeft hun hoop. Hoop is een weg die je opent voor de ander, die mag weten dat er echt betere tijden kunnen komen. Je ziet ze denken: er is eindelijk iemand die voor mij beweegt en die me een weg uit mijn situatie kan tonen. We gaan letterlijk en figuurlijk samen op pad. Ik neem ze mee en toon de mogelijkheden die er zijn, zodat ze daar op een gegeven moment zelf mee aan de slag kunnen.

Ik noem mezelf geen hulpverlener. Veel jongeren die hier aankloppen hebben al in de hulpverlening gezeten en zijn het vertrouwen daarin kwijt. ‘Helpen’ is ook een lastig woord. Natuurlijk wil ik mensen helpen, maar uiteindelijk ben jij degene die het moet doen. Ik kan je wel adviseren, met je meegaan naar instanties en je steunen. Zo kan ik mensen weer wat waardigheid geven. Daartoe voel ik me echt geroepen: ik doe dit werk omdat ik het moet doen, het wordt van mij gevraagd. Dat vraagt soms wel veel. Ik heb dakloze jongeren thuis opgevangen omdat ik ze nergens geplaatst kon krijgen, terwijl ik twee dochters thuis had. Dat was best heftig, maar ik kon het niet over mijn hart verkrijgen dat niet te doen.”

 Algemeen welzijn

“Veel mensen zitten tegenwoordig op hun eigen eilandje met hun eigen problemen, de versplintering is groot. We hebben het altijd over ‘de samenleving’, maar ik heb helemaal niet het gevoel dat we echt samen leven. Waarom zijn er anders nu zoveel problemen? Als we echt naar onze buren zouden omzien, zag de wereld er al heel anders uit.

Zeker de steden zijn tegenwoordig echter vaak anoniem. Het ontbreekt er aan communities, echte lokale gemeenschappen. Daarom werk ik nu ook aan een project om hier in Almere een community op te zetten. Voor de jongeren, die daar kunnen leren op eigen benen te staan, maar ook als plek waar ouderen en jongeren kunnen samenkomen, want ook tussen de generaties zie je een soort scheiding.

Mijn doel is juist om mensen bij elkaar te brengen: hoe kunnen we elkaar accepteren en met respect voor elkaar samenleven? In feite is mijn hele werk daarop gericht: ik probeer de mensen weer op te bouwen die de bouwstenen van de maatschappij zijn.”

Solidariteit

“Ik heb altijd gezegd dat ik, als ik een stichting zou beginnen, me allereerst op jongens wilde richten. Van hen wordt, meer dan van meisjes, verwacht dat ze zichzelf wel redden. Maar ik heb gemerkt hoe kwetsbaar jongens kunnen zijn, zeker als ze geen ouders meer hebben. In onze samenleving ligt de nadruk vaak op zelfredzaamheid, maar ik geloof in samenredzaamheid. Want sommige jongeren hebben ondersteuning nodig, soms zelfs hun hele leven lang.

Daarom zet ik me ook politiek in: de politici bepalen de kaders en politiek beleid verergert soms de problemen. Ook in de politiek heerst momenteel een sterke mentaliteit van ‘iedereen kan en moet voor zichzelf zorgen’. Ik mis het sociale aspect daarin heel erg.

Ik koos voor DENK, al heb ik ook naar christelijke partijen gekeken. Maar laat ik het maar gewoon zeggen: ook bij die partijen gaat het vaak om de witte elite. Ik vergeet niet waar ik vandaan kom en tegen welke uitdagingen ik als vrouw van kleur in Nederland aanloop. DENK vertegenwoordigt mij al met al meer. Natuurlijk loop ik wel eens tegen uitdagingen aan: de partij denkt veel vanuit de islam en ik ben katholiek – dat zeg ik ook gewoon. Uiteindelijk denken ook zij echter vanuit de menswaardigheid en naastenliefde. Wat dat betreft, hebben we dezelfde overtuiging.

Uiteindelijk is de politiek maar een hulpmiddel is, mijn concrete werk met de jongeren is het belangrijkst. Ik krijg daarover vaak de vraag of wat wij doen, geen druppel op een gloeiende plaat is in het licht van alle problemen. Mijn tegenvraag is: als ik dit niet doe, wie helpt deze concrete jongeren dan? Iemand moet ermee beginnen, iemand moet naast hen gaan staan. Daarbij, er zijn hier in Almere meer mensen die dit soort werk doen. Samen vormen we een olievlek die zich langzaam maar zeker verspreidt en samen dragen we bij aan de levens van mensen van wie we zien dat ze het anders niet redden.”

Subsidiariteit

“Veel jongeren die bij mij aankloppen, vertrouwen de grote hulpverleningsinstanties niet meer. In de gevestigde orde wordt te vaak enkel bedrijfsmatig gedacht en gewerkt – ja, ook in de hulpverlening! Ik werk juist vooral samen met andere kleinschalige stichtingen, daar moet ik het echt van hebben.

Ik heb veel jongeren onder mijn hoede en ben op dit moment de enige die hen begeleidt. Niet enkel tijdens kantooruren, ik ben dag en nacht en ook in de weekends beschikbaar voor hen. Soms wringt dat inderdaad wel: als ik nu wegval, valt het werk van de stichting stil. Ik zoek dus een zekere professionalisering, maar zonder de bureaucratie die die vaak met zich meebrengt.”

Dit artikel is onderdeel van het project Katholiek Doen i.s.m. Verband van Katholieke Maatschappelijke Organisaties VKMO. Lees hier alle interviews in deze serie.