Wie het condoleanceregister voor de overleden emeritus-paus Benedictus XVI wil tekenen, is tot en met vrijdag welkom op de apostolische nuntiatuur in Den Haag. Waar buitenlandse diplomaten en gelovigen hun medeleven betuigen aan Benedictus, maar ook stilstaan bij zijn leven en nalatenschap.
Het regent en het waait, maar ondanks de barre weersomstandigheden heeft Margriet Guldenmund uit Voorburg de moed bij elkaar geraapt om naar de Haagse nuntiatuur te fietsen. Ze heeft een enorme waardering voor paus Benedictus en is blij dat ze iets in het condoleanceregister heeft kunnen schrijven.
Joseph Ratzinger gaf volgens de 62-jarige hogeschooldocente op duidelijk en eenvoudige wijze aan wat het geloof inhoudt. “Ik dank hem voor alles wat hij heeft gedaan, gezegd of geschreven”, zegt Guldenmund, die er vandaag waarschijnlijk een nat pak aan over zal houden. “Hij blijft een bron van inspiratie voor gelovigen en niet gelovigen.”
Het overlijden van emeritus-paus Benedictus XVI trekt meer belangstelling dan aanvankelijk verwacht. Dat is in eerste instantie zichtbaar in Rome, waar een stroom gelovigen en niet-gelovigen op gang is gekomen om de opgebaarde emeritus-paus de laatste eer te bewijzen.
Vanaf het moment dat de Sint-Pieter maandagochtend openging, namen in minder dan vijf uur tijd zo’n veertigduizend mensen afscheid van Benedictus. En de stroom lijkt aan te houden: tot 12.00 uur vandaag kwamen in totaal circa 159.000 mensen af op het opgebaarde lichaam van de emeritus-paus, meldt de Vaticaanse Gendarmerie. De Sint-Pietersbasiliek is woensdag voor het laatst geopend voor gelovigen. Morgenochtend is de uitvaart, waar volgens het Vaticaan zo’ 100.000 mensen worden verwacht.
Benedictus was geen figuur die op de voorgrond trad. De emeritus-paus bracht zijn laatste jaren door in het Vaticaanse klooster Mater Ecclesiae, waar hij in de schaduw een leven leidde van meditatie en gebed. De emeritus-paus deed dit onder meer om zijn opvolger Franciscus niet voor de voeten te lopen.
Hoewel hij slechts acht jaar paus was en bijna tien jaar geleden als eerste paus in 600 jaar terugtrad, is zijn overlijden niet onopgemerkt gebleven. Vanuit de hele wereld reageerden kerk- en wereldleiders op zijn dood. Vandaag staan ook verschillende bisdommen stil bij zijn overlijden, door hem met een requiemmis te gedenken.
In Den Haag is daar ook wat van te merken, getuigt het af en aanrijden van Mercedessen, BMW’s en Jaguars van diplomaten die op deze woensdagochtend het condoleanceregister ondertekenen. Julian Silva is als een van de weinige diplomaten lopend naar de nuntiatuur gekomen. Voor de zaakgelastigde van de Colombiaanse ambassade was dit het minste wat hij kon doen.
“Benedictus XVI heeft zijn leven gewijd aan het verspreiden van de christelijke leer”, zegt Silva, namens de Colombiaanse ambassadeur, die binnenkort naar Nederland komt. “Hij had oog voor de geestelijke noden van de katholieke wereld, maar ook voor de mensheid in het geheel. Hij heeft veel betekend voor de Kerk. Het is belangrijk om te herinneren wat hij heeft gedaan.”
Toen Ratzinger paus was, maakte Colombia een moeilijke periode door in haar geschiedenis, zegt Silva. Veel mensen zochten troost en hoop in het geloof. Juist in die periode was Benedictus van grote betekenis voor de Colombianen, vindt de diplomaat. “Hij heeft traditionele katholieke waardes als het gezin en de geestelijke rijkdom als basis van geluk gepromoot. Voor veel mensen was dit een steun voor hun geloof.”
Silva is gekomen om zijn oprechte condoleances te uiten, maar ook om “het leven en nalatenschap” van de overleden emeritus-paus te “vieren”. Evenals de overige diplomaten is hij persoonlijk uitgezwaaid door nuntius Paul Tschang In-Nam, die inmiddels een maand als de officiële vertegenwoordiger van de paus in Nederland fungeert.
De Zuid-Koreaanse aartsbisschop reageerde “met grote droefenis en diepe dankbaarheid voor de buitengewone verdiensten voor onze Kerk” op het overlijden van Benedictus. Hij staat tot en met vrijdag klaar om bezoekers te verwelkomen die iets in het condoleanceregister willen optekenen.
Anwyn (61) en Véronique Dullaart (57) uit Den Haag lopen als een van de eerste bezoekers de nuntiatuur uit. Voor beiden was Benedictus iemand die de juiste antwoorden had op vragen waar iedereen mee zit. De emeritus-paus deed dit vanuit een oprecht geloof, meent Anwyn. “Dat is voor ons de reden om direct op de eerste dag, het condoleanceregister te ondertekenen.”
Kort daarna rijdt de 76-jarige Lies (die niet met haar echte naam in de krant wil), het terrein van de nuntiatuur uit. “Ik heb het in het Engels geschreven en ik hoop dat het bijzonder was”, zegt ze over de tekst die ze zojuist heeft opgetekend in het condoleanceregister. “Ik vond hem een hele bijzondere paus, recht in de leer.”
Als het om geloofszaken en moraal ging, was Benedictus heel duidelijk. Dat beeld pikte de media graag op. Ratzinger werd als prefect van de Congregatie voor de Geloofsleer en als paus vanwege zijn orthodoxie dikwijls weggezet als ‘pantserkardinaal’, schrijft kardinaal Wim Eijk in reactie op diens overlijden.
De emeritus-paus was volgens Eijk vasthoudend als het om principes ging. Maar Ratzinger was geen man van de confrontatie en harde maatregelen. Hij was eerder timide, aldus Eijk, iemand die “met zijn zachte stem zijn tegenstrevers probeerde te overtuigen met diepzinnige theologische argumenten.”
Dat beeld herkent ook de inmiddels natgeregende Guldenmund, die op haar fiets stapt om weer terug te keren naar huis. Ze begrijpt dat mensen die kritisch zijn over de Kerk een vertekend beeld kunnen hebben van Benedictus. “Het is te begrijpen. Maar het is niet terecht.”
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
