Tijdens de algemene audiëntie van 10 april sprak paus Franciscus over de deugd van de sterkte, de derde kardinale deugd.

De eerste van de morele deugden, de voorzichtigheid, werd in de eerste plaats geassocieerd werd met het verstand van de mens. Terwijl de rechtvaardigheid zijn oorsprong vond in de wil, wordt deze derde deugd, de sterkte, door scholastieke auteurs vaak in verband gebracht met wat “onstilbare eetlust” werd genoemd.

In de oudheid dacht men niet aan een mens zonder passies. De hartstochten zijn niet noodzakelijk het residu van een zonde. Ze moeten opgevoed worden, ze moeten gezuiverd worden met het water van het Doopsel of met het vuur van de heilige Geest. Een christen zonder moed, die zijn eigen kracht niet ten goede keert, die niemand lastigvalt, is een nutteloze christen.

Jezus is geen ascetische God die geen menselijke emoties kent. Geconfronteerd met de dood van zijn vriend Lazarus, breekt Hij in tranen uit. En geconfronteerd met de handelaars in de tempel, reageert Hij met kracht (vgl. Mt 21, 12-13). Jezus had passie. Laten we nu op zoek gaan naar een existentiële beschrijving van deze belangrijke deugd. Zowel Griekse filosofen als christelijke theologen herkenden een tweevoudige toepassing van de deugd van de sterkte. De ene is passief, de andere actief.

De eerste is dus in onszelf gericht. Er zijn interne vijanden die we moeten verslaan, namelijk: de angst, de bezorgdheid, of het schuldgevoel. Allemaal krachten die zich in ons binnenste roeren en ons in sommige situaties verlammen. Hoeveel mensen bezwijken al voordat ze aan de strijd zijn begonnen! Omdat ze zich niet bewust zijn van deze interne vijanden. Sterkte is in de eerste plaats een overwinning op onszelf. De meeste angsten die in ons opkomen zijn onrealistisch en komen helemaal niet uit.

Het is beter om de Heilige Geest aan te roepen en alles met geduldige standvastigheid tegemoet te treden. Een probleem tegelijk. De Heer is met ons, in elke situatie kunnen we rekenen op Gods voorzienigheid om ons te beschermen en te wapenen.

De tweede beweging van de deugd van sterkte is actiever van aard. We kunnen proberen te voorspellen wat er met ons zal gebeuren, maar de werkelijkheid bestaat voor een groot deel uit onvoorspelbare gebeurtenissen.

Op deze zee wordt onze boot soms heen en weer geslingerd door de golven. De sterkte maakt ons tot veerkrachtige zeilers, die niet bang of ontmoedigd zijn.

Sterkte is een fundamentele deugd omdat het de uitdaging van het kwaad in de wereld serieus neemt. Sommigen doen alsof het niet bestaat, of alles goed gaat, alsof er geen duistere krachten die de dood brengen op de loer liggen in de geschiedenis.

Maar het volstaat om een geschiedenisboek door te bladeren, of helaas zelfs de kranten te lezen, om de kwaadaardige daden te ontdekken waarvan we deels slachtoffer en deels dader zijn: oorlogen, geweld, slavernij, onderdrukking van de armen…

De deugd van sterkte doet ons reageren en “nee” roepen tegen dit alles. In onze comfortabele Westerse wereld, die alles een beetje heeft verwaterd, voelen we soms een gezonde nostalgie naar profeten.

Er is behoefte aan iemand die ons kan doen ontwaken uit de zachte plaats waar we zijn gaan liggen en ons resoluut ons “nee” laat roepen tegen het kwaad en tegen alles wat tot onverschilligheid leidt.