Tijdens de algemene audiëntie van 31 januari sprak paus Franciscus over woede, “een destructieve zonde in relaties”:

“Woede is een bijzonder duistere zonde en is vanuit fysiek opzicht misschien wel de eenvoudigste om af te lezen. Iemand die beheerst wordt door woede kan dit namelijk nauwelijks verbergen: je herkent die aan zijn lichaamsbewegingen, zijn agressiviteit, zijn moeizame ademhaling, zijn grimmige en fronsende blik.

Woede is een wijdverspreide zonde en is in zijn meest acute verschijningsvorm een zonde die je geen rust schenkt: het is in staat om ons onze slaap te ontnemen en om ervoor te zorgen dat we voortdurend in gedachten aan het zinnen zijn op wraak.

Woede is ook een destructieve zonde in menselijke relaties. Het drukt het onvermogen uit om het anders zijn van de ander te accepteren, vooral wanneer hun levenskeuzes afwijken van de onze. Het stopt niet bij het verkeerde gedrag van één persoon, maar gooit alles op een hoop: het is de ander, de ander zoals hij is, die woede en wrok uitlokt. Je begint de toon van zijn stem te verafschuwen, de banale alledaagse gebaren, zijn manier van redeneren en voelen.

Wanneer een relatie dit niveau bereikt, heb je alle helderheid verloren. Dit doet woede. Want een van de kenmerken van woede is soms dat die in verloop van tijd niet minder wordt. Daarom raadt de apostel Paulus de christenen aan om het probleem meteen aan te pakken en een verzoeningspoging te doen: “De zon mag over uw toorn niet ondergaan” (Ef. 4,26).

Het is belangrijk dat alles onmiddellijk wordt opgelost. Als er overdag een misverstand ontstaat en twee mensen elkaar niet meer begrijpen en zich plotseling ver van elkaar verwijderd voelen, moet de nacht niet aan de duivel worden overgeleverd.

De zonde zou ons dan namelijk wakker houden in het donker, piekerend over de onverklaarbare fouten die nooit de onze zijn en altijd die van de ander. Wanneer iemand door woede wordt beheerst, zegt hij altijd dat het probleem bij de ander ligt; hij is nooit in staat om zijn eigen fouten en zijn eigen tekortkomingen te erkennen.

Mijnenveld

In het Onzevader laat Jezus ons bidden voor onze menselijke relaties die een mijnenveld zijn. In het leven hebben we te maken met schuldenaren die bij ons in het krijt staan; net zoals wij zeker niet altijd iedereen in de juiste mate hebben liefgehad.

Wij zijn allemaal zondaars, vergeet dat niet! We moeten dus allemaal leren vergeven om vergeven te worden. Wat woede bestrijdt is welwillendheid, openheid van hart, zachtmoedigheid, geduld.

Maar niet alles wat voortkomt uit woede is verkeerd. Soms is het goed om woede op de juiste manier te uiten. Als iemand nooit boos wordt, als hij niet verontwaardigd wordt ten overstaan van onrecht, dan zou dat betekenen dat die persoon geen mens is, en nog veel minder een christen.

Er bestaat zoiets als heilige verontwaardiging, die geen woede is maar een innerlijke beweging. Jezus ervoer dit verschillende keren in zijn leven (vgl. Mc. 3,5). We moeten het juiste onderscheid maken en het is aan ons om, met de hulp van de Heilige Geest, de juiste maat te vinden voor onze emoties, zodat ze voor het goede worden ingezet, niet voor het kwade.” (Vertaling Susanne Kurstjens)