Het zal een jaar of vijf, zes geleden zijn dat ik met haar sprak. Beiden in bontjas. Daar zat een idee achter, welk weet ik niet meer. Zij, Joods, ik, ja, ik niet.
We spraken over de alt right-beweging, hoe het gesprek ging weet ik niet goed meer, in ieder geval benoemde ze dat er voor Joden in Europa altijd een fundamentele onzekerheid is. Hoe lang duurt het voordat het weer misgaat?
Mij leek het nogal vergezocht. Er waren wat dingen gaande in de periferie. Maar om nu, even bot gezegd, met de koffers klaar te wachten tot het misgaat; dat zou zo een vaart niet lopen.
Vreemd hoe snel het veranderd is. Kanye West (meer volgers dan dat er Joden in de wereld zijn) maakte het antisemitisme vanuit de diepe krochten van het internet plotseling mainstream. Het werd iets waarover gepraat kon worden. Het begon te sluimeren, kwam soms naar boven en de gevolgen van 7 oktober zorgden helemaal dat het hek van de dam kon.
“Om nu, even bot gezegd, met de koffers klaar te wachten tot het misgaat; dat zou zo een vaart niet lopen.”
Tweet dit!
Antisemitisme, complexe term. Moeilijk vast te pakken. Zoals Israëlische fundamentalisten iedere kritiek op Israël steevast onder antisemitisme plaatsen, gebruiken antisemieten kritiek op Israël als verbloeming van hun antisemitisme.
Een definitie van de Amerikaanse historicus Bernard Lewis over deze term kan ons misschien verder helpen. Dat een volk een ander volk haat is, hoewel tragisch, ‘normaal’. Gevechten, genocides zelfs, het hoort bij de geschiedenis van de mens.
Dat is echter iets anders dan antisemitisme. Dat is het pas wanneer de Jood verweten wordt schuldig te zijn aan een kosmologisch kwaad.
Makkelijker maakt dit het niet per se. Want wat is een kosmologisch kwaad? Wanneer is een volk daar schuldig aan? Een serieuze vraag waarop ik nog steeds niet het juiste antwoord kan formuleren.
Concerten van de zangeres Lenny Kuhr worden verstoord, er zijn continue demonstraties op treinstations, er wordt zelfs opgeroepen tot een boycot van James Bond omdat de nieuwe acteur blijkbaar half Joods is en tot slot kan er niet eens een nieuw Holocaustmuseum geopend worden zonder dat er om bloed geschreeuwd wordt.
“Alles wordt geschiedenis, behalve de haat voor de Joden, lijkt het wel.”
Tweet dit!
Kosmologisch kwaad? Dat weet ik niet. Slechts een haat? Dat is het zeker niet.
Diezelfde vrouw, we hebben de bontjassen – helaas – achter ons gelaten, nam me mee naar dat nieuwe Holocaustmuseum. Een museum komt er omdat iets van het heden verleden begint te worden en om welke reden dan ook het verdient om bewaard te blijven.
Dit museum, dacht ik, laat zien hoe ver we van ’40-’45 verwijderd beginnen te raken. Daarom ook nu de EO-dramaserie over de Joodse Raad. Nog een keer herinneren voordat het geschiedenis wordt.
Dit keer niet. Alles wordt geschiedenis, behalve de haat voor de Joden, lijkt het wel. Die komt iedere keer weer terug. Had die vrouw toen op dat bankje toch gelijk gehad. En ik bleek naïef. De irritantste vorm nog: zelfverzekerd naïef. Zoals alleen een Hollander kan zijn.
In een wereld waarin alles voortdurend verandert en onder druk staat, is katholieke kwaliteitsjournalistiek een uniek en kostbaar goed. Op KN.nl heeft u altijd toegang tot het laatste nieuws uit kerk en samenleving, en vindt u uitgebreide reportages en verhelderende analyses van onze gespecialiseerde redacteuren.
Voor maar € 1,40 per week leest u altijd als eerste al het moois dat KN.nl te bieden heeft, heeft u online onbeperkt toegang tot al onze artikelen én steunt u het voortbestaan van de laatste katholieke krant van Nederland.
Dus geef om katholieke kwaliteitsjournalistiek en word lid van KN Online.
