Zondag kwam ik thuis in de Nicolaasbasiliek.

Op een gewone doordeweekse dag liep ik langs een klein café op de hoek van een straatje naast mijn huis. “Peter!”, hoorde ik. Verbaasd keek ik om. Daar zat hij, S. Ooit een zéér dierbare vriend, met wie alleen het leeftijdsverschil me ervan weerhoudt om de term beste vriend te gebruiken.

Beste vrienden, dat kan denk ik alleen maar met mensen van dezelfde leeftijd, met wie je samen opgroeit. Er was een kort moment van contact: dat ik weer een keer naar de kerk moest komen.

Menselijk tekort

Verbazing. Al een jaar of vier geleden raakten we gebrouilleerd. Waarom dat gebeurde is me nooit helemaal duidelijk geworden. Mijn menselijk tekort, zijn menselijk tekort, die waarschijnlijk tegelijkertijd op het toneel verschenen.

Kon op sommige momenten de een het tekort van de ander overbruggen, nu was dat niet mogelijk geweest. Het was een van die keren dat de vorige liefde het weer eens uitgemaakt had, een nieuwe baan en ik zat in een verhuizing, dat ook nog. En ergens daartussenin ontstond het conflict.

Vrienden voor het leven

Ik heb niet veel vrienden verloren door conflict: twee maar. Terwijl ik 35 ben. Dat is best een goede score, denk ik zo. Vrienden, dat word je in beginsel voor het leven.

Het is ook makkelijker dan een liefde voor het leven: je kunt elkaar uit het oog verliezen, elkaar weer opzoeken, nog steeds gek op elkaar zijn ondanks dat je elkaar niet meer spreekt en het onverwachts, na een jaar of twintig, weer oppakken waar het ooit eindigde.

Die twee verloren vrienden, ik vond en vind dat nog steeds moeilijk te begrijpen; moeilijk te verteren ook. Ik zal dat nooit écht begrijpen.

Goed. Opeens, door die plotselinge ontmoeting, die kreet, werd het opengebroken. Eerder waren we elkaar weleens tegengekomen, maar vol schroom passeerden we elkaar dan, zonder iets te zeggen. Of nam ik bewust een andere uitgang.

Weer als vanouds

Ik nam de uitnodiging aan: terug naar de Nicolaasbasiliek. Al gauw besefte ik, maar ik had dat nooit helemaal begrepen – uit trots misschien – dat ik de Nicolaas was gaan vermijden omdat ik me er te bewust van was welke stille dynamiek zich daar afspeelde. Het alleen naar binnen gaan, het niet gedane hoofdknikje, en de niet-koffie daarna.

Nu ik wist dat de spanning verdwenen was, ervoer ik de Mis ineens weer als vroeger. Goed, nog steeds vind ik dat de moderne Mis theologisch ernstig rammelt, maar ach, ieder huis kent nu eenmaal zijn kruis.

God en de ander

Na de Mis wilde ik, noem het een oude gewoonte, weer stilletjes weggaan, maar wederom klonk daar mijn naam. Een omhelzing. Of ik nog steeds rookte. Ik vond het mooi, dat dat een van de eerste vragen was. En natuurlijk, nog altijd.

Al gauw bleek dat een vriendschap die gebrouilleerd leek, even gemakkelijk een vriendschap kan blijken te zijn waarin je het, na een jaar of vier, zomaar weer oppakt waar het ooit eindigde. En ik heb er ook nog eens mijn eigen kerk mee teruggekregen ook. Het laat maar zien: God en de ander, ze gaan altijd hand in hand.

Peter van Duyvenvoorde is schrijver en filosoof. Elke drie weken schrijft hij een column in Katholiek Nieuwsblad.