Een parel is het zeker, dit zestiende-eeuwse boek “vol innige gebeden, godvruchtige oefeningen en geestelijke lessen, hoe wij het hoogste goed, dat God is, in onze ziel moeten zoeken en vinden, en met al onze vermogens liefhebben en bezitten”. Zo kondigt de evangelische parel zich aan op de oorspronkelijke kaft. Noem dit boek gerust een parelsnoer, want het rijgt alle schatten van de Kerk aaneen: theologie en liturgie, sacramenten- en deugdenleer, geestelijke raad en Mariologie. Dat alles op een afwisselend biddende, systematische en lyrische manier. Een heel gewichtig parelsnoer, uitgereikt aan iedereen, maar wellicht bestemd voor weinigen. Naast het toe-eigenen van de taal en het denkkader, vergt het minstens een jaarprogramma om dit werk serieus op te pakken. Al ligt het ook goed op je nachtkastje, om er af en toe bloemen van troost, inzicht en liefde uit te plukken.

Flinke knaap

Met zo’n 450 bladzijden (de gedegen inleiding niet inbegrepen) is ‘Die Groote Evangelische Peerle’ een flinke knaap. Het is de meest uitgebreide versie van de verschillende versies die in de zestiende eeuw van dit anonieme boek verschenen. Zonder veel moeite proef je er sporen in van de veertiende-eeuwse mystieke traditie van de Lage Landen en het Rijnland, maar ook diverse kerkvaders krijgen het woord. Het boek zou een succes zijn geweest, met een grote invloed op de mystieke auteurs van de zeventiende en achttiende eeuw.

Liefdesgeschut tot God

Eigenlijk draait alles om één punt. Dat maakt het als leesboek eindeloos langdradig, maar als een verdiepings- en gebedenboek helder en gericht, al kan het soms duister aandoen. Alles wordt beschouwd vanuit het perspectief van de aanwezigheid van God in de mens: de verborgen “kostbare parel” uit het Evangelie. Telkens opnieuw word je opgeroepen om je naar binnen te keren, God te ontdekken en je te verenigen met je Schepper. Vandaaruit vind je de volmaaktheid voor je leven in de wereld. De vele belijdenissen en gebeden vormen een arsenaal van ‘liefdesgeschut tot God’ dat geloof, hoop en liefde opwekt. Door alles zo in God te werpen, ‘verniet’ (ontledig) je jezelf en kan God alles in jou worden. Een parel die de moeite waard is om te kopen dus, voor wie hem nog niet gevonden heeft. Hoor hoe de schrijfster verzucht: “Och, ze hebben de wezenlijke inkeer in de binnenste grond van de geest veronachtzaamd, waar men altijd Gods aangezicht moet zoeken en aanbidden.”

Dirk Boone & Jos Allaerts sj (vertaling/inleiding), De Evangelische Parel – Uitgeverij:  Averbode Pagina’s: 507 | € 34,50 ISBN 9782808115193