Bahreinse demonstranten hebben dit weekend betoogd tegen de manier waarop hun overheid gevangenen behandelt. Paus Franciscus lijkt daarop indirect te hebben gereageerd: “Hoe gevangenen worden behandeld, is maatstaf voor de waardigheid van een samenleving.”

Sinds duidelijk werd dat paus Franciscus een bezoek aan Bahrein zou brengen, is de aandacht voor de mensenrechtensituatie in dat land sterk gegroeid. Mensenrechtenorganisaties stellen dat de overheid zich schuldig maakt aan marteling, het houden van schijnprocessen en het onthouden van medische zorg aan gevangenen. Verschillende activisten hebben paus Franciscus opgeroepen zich uit te spreken tegen de misstanden in Bahrein.

Geïmproviseerde demonstratie

Afgelopen vrijdag verzamelden familieleden van ter dood veroordeelde gevangenen zich voor een geïmproviseerde demonstratie in de buurt van het schoolgebouw waar de paus de dag erop Bahreinse jongeren zou ontmoeten, meldt Crux. De demonstranten hadden spandoeken en borden bij zich met daarop veroordelingen van mensenrechtenschendingen en oproepen tot een ontmoeting met de paus.

Volgens het Bahreinse Instituut voor Rechten en Democratie (BIRD) waren onder de actievoerders onder anderen de voormalige politieke gevangene Hajer Mansoor, moeder van de om politieke redenen gevangen Sayed Nizar Alwadaei, die volgens haar gemarteld wordt. Ook de vrouw en kinderen van activist Mohammed Ramadhan en familieleden van oppositieleider Hassan Mushaima waren aanwezig.

De politie brak het protest spoedig af. De familieleden zijn met arrestatie bedreigd en per auto weggevoerd naar een nabijgelegen winkelcentrum, nadat hun persoonsgegevens waren verzameld.

‘Dankbaar’

Paus Franciscus heeft de demonstranten hoogstwaarschijnlijk niet gezien, maar opvallend genoeg stond hij op zijn laatste dag in Bahrein nog stil bij de situatie van gedetineerden in het land. Bij zijn ontmoeting met geestelijken en pastoraal werkers die in Bahrein wonen, bedankte hij een zuster die had getuigd over het dienstwerk dat zij in gevangenissen verricht.

“Dit is iets waarvoor we dankbaar moeten zijn”, zei de paus over haar werk. “Het kan gevangenen troosten om tijd met ze door te brengen, ze het Woord van God uit te leggen en met hen te bidden. Waar broeders en zusters in nood zijn, zoals in de gevangenis, daar is ook Jezus, die zelf lijdt in allen die lijden.”

Zorg voor gevangenen, zei paus Franciscus, “is goed voor de hele menselijke gemeenschap, omdat de manier waarop deze ‘minsten’ worden behandeld, een maatstaf is voor de waardigheid van een samenleving.”

Oppositie in de dodencel

Of de woorden van de paus opgevat moeten worden als kritiek op specifiek de arrestatie van de demonstrerende familieleden, valt moeilijk te zeggen, aangezien het niet valt te verifiëren of de paus daarvan afwist. Op vrijdag sprak de paus zich ook al uit tegen misstanden, door de praktijk van de doodstraf te bekritiseren tijdens zijn ontmoeting met de politieke leiders van Bahrein.

De doodstraf geldt nog steeds in de golfstaat, waar momenteel 26 mannen in de dodencel zitten. De helft daarvan heeft banden met de politieke oppositie. In zijn toespraak op vrijdag benadrukte de paus “het recht op leven” en de noodzaak om “dat recht altijd te garanderen, ook voor degenen die gestraft worden en wiens leven niet genomen mag worden.”

‘Hoop’

Familieleden van gevangenen die momenteel ter dood veroordeeld zijn, zijn blij met de opmerkingen van de paus. Zainab Mohammed, de vrouw van de gedetineerde activist Mohammed Ramadhan, zegt in een interview met Crux dat de woorden van de paus “hoop gaven”.

“Mijn kinderen en ik wachten al negen jaar op gerechtigheid, omdat mijn onschuldige man onuitsprekelijke martelingen heeft ondergaan”, zegt ze. “Hij lijdt nog steeds onder medische nalatigheid in de gevangenis.”